Bodem

Verslag cursus gebiedsregisseur: confrontatie van stedenbouw en bodem, een verrijking

dinsdag 5 december 2023

Verslag van de boeiende derde dag over de gebiedsregisseur bodem: de stedenbouwkundige visie over de grote schaal van Gerwin Gabry van Kuiper Compagnons geconfronteerd met de existentiële bodemvraagstukken van Marco Vergeer. Hierbij een sfeer verslag.

Beleid en wetgeving

Nadat we de aftrap gedaan hadden wat er in de brief Bodem- en watersturend staat gingen we gelijk de diepte in. Bodemprofessionals die zich richten op ontwikkelperspectieven voor heel Nederland, waterveiligheid als onderdeel van bestaanszekerheid en de omgevingswet als borging voor de gevraagde zekerheden. Bodem- watersturend komen zo in een integraal perspectief te staan. Daarbij hier en daar inzoomend op specifieke instrumenten als het programma, het omgevingsplan en buitenplanse omgevingsactiviteit; en dat weer toegepast op bodem. Een verhaal van de boven- en de ondergrond.

Praktische verbinding

Hoe inspirerend ook, we moeten door op de kleine schaal. Daarbij gaat het om oplossingen en hoe die zijn ontstaan. We konden leren van de brede ervaringen van het bureau van Gerwin Gabry: Kuiper Compagnons. Hoe richt je een zorgvuldige ontwerpstrategie in voor zoiets als Het vijfde dorp in Nieuwerkerk, gelegen op het laagste punt. Welke beveiliging bouw je in? Bouw je huizen op palen boven het maaiveld, of verstrek je de structuur door een terp te maken of bouw je modulair om de woningen op te breken als het water in de loop van de tijd toch te hoog komt? En zo passeerden nog meer inspirerende beelden de revue.

Bodemdegradatie

Marco koos als centraal thema bodemdegradatie. Hij constateerde een groot aantal problemen:

  • Achteruitgang in biodiversiteit
  • Achteruitgang organisch stofgehalte
  • Bodemverdichting
  • Bodemdaling
  • Verdroging, vernatting en verzilting
  • Afdekking
  • Bodemvervuiling
  • Ondergrondse dichtheid.

En hier ligt de confrontatie met de inrichtingsopgaven van het land zoals Gerwin die inbracht. Deze vragen zijn niet primair op te lossen op de kleine schaal, maar vragen een landelijke regie, zo hebben we geleerd.    

Praktische toepassingen en tips

Zowel Gerwin als Marco hadden natuurlijk de nodige praktische oefeningen en tips.