Bodem

Zeer Zorgwekkende Stoffen-lijst uitgebreid: twee stoffen nader onder de loep

dinsdag 5 maart 2024

Het RIVM heeft onlangs stoffen toegevoegd aan de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)[1]. We lichten er een paar toe waarvoor ze gebruikt worden en wat het gevaar is.

Beleid en ZZS

De Nederlandse overheid pakt de ZZS met voorrang aan. Het gaat om stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu, omdat ze bijvoorbeeld de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen. Het overheidsbeleid is vastgelegd in het Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal).[2] Dit besluit verplicht bedrijven hun lozingen en uitstoot van ZZS naar lucht en water te vermijden. Als dat niet haalbaar is, dan moeten de emissies zoveel mogelijk worden beperkt (minimalisatieverplichting).

Dimethylmethylfosfonaat

Dit is een organofosforverbinding. De stof komt voor als een kleurloze vloeistof, die goed oplosbaar is in water. De stof is brandbaar, verspreidt een karakteristieke geur en wordt voornamelijk toegepast als vlamvertrager (sic). Een andere functie: stabilisator om het ophopen van statische elektriciteit in slecht- of niet-geleidende materialen tegen te gaan. Het is waarschijnlijk kankerverwekkend. Het Verdrag Chemische Wapens beschouwt deze stof als middel voor de productie van chemische wapens of voor het zenuwgas sarin.

Verder is sprake van bioaccummulatie: ophoping in levende organismen, wat een risico vormt voor aquatische ecosystemen. De verbinding behoort ook tot de groep van PFAS.

1,4-benzeendiamine, N,N'-gemengde fenyl- en tolylderivaten

Deze stof is zeer giftig voor in het water levende organismen met langdurige gevolgen. Ook wordt het verdacht van schade aan de vruchtbaarheid of aan het ongeboren kind. De stof is  verder opgenomen in de Europese standaardreeks van stoffen die de meest allergische reacties veroorzaken. Het is een doeltreffende stof tegen de veroudering van rubber. De productie vindt vooral in China plaats, soms ook in de Verenigde Staten.[3]

Er is meer

De RIVM lijst is uiteraard veel langer. Vooral PFAS gerelateerde stoffen komen voor. Het blijkt echter een hele puzzel om enigszins uit te zoeken, waar de stoffen voor dienen en we ze kunnen verwachten. Voor handhavers geen eenvoudige of eigenlijk een onmogelijke taak.

 

naar nieuwsoverzicht