Bodem

Pillarareenmolecuul versnelt afbraak PFAS

donderdag 25 april 2024

Dat PFAS zeer schadelijk stoffen omvat weten we allang. Tevens zijn we al lange tijd bezig om materiaal te reinigen van PFAS. Echter gaat dat langzaam en is het zeker niet 100%. Nu lijkt er sprake te zijn van een doorbraak en ook voor de gebiedsontwikkeling zou die nuttig kunnen zijn.

Beperkte verlaging

De huidige technieken om PFAS te filteren, bijvoorbeeld met membranen of actieve kool, kunnen PFAS wel uit het water halen. Echter, “met bestaande technologie kunnen we de PFAS-concentratie met een factor 10 tot 10.000 verlagen,” zeggen wetenschappers in het tijdschrift Angewandte Chemie 202403474[1].

Bindertjes

Dit kan veel hoger liggen. In zwaar vervuild water kan de concentratie PFAS in één keer met een factor miljoen worden verlaagd. Dit kan door een ringmolecuul: het zogenaamde “pillarareenmolecuul.” De werkgroep van professor Han Zuilhof -één van de wetenschappers- kwam deze molecuul op het spoor. Het molecuul heeft aan beide zijden een soort happertjes, waarmee het zich kan verbinden aan PFAS molecuul. Op zijn beurt bindt dit PFAS-molecuul een ander PFAS molecuul aan. Een PFAS-molecuul kan zich dus aan pillarareen hechten en aan een ander PFAS-molecuul.

Voordelen

Met alcohol is de PFAS vervolgens weer van de pillarareen af te spoelen. Het pillarareenmolecuul is daarna weer opnieuw in te zetten. “In ons laboratorium lukte dat in tien cycli. Toen waren we voor de wetenschap klaar”, licht Zuilhof toe. De PFAS blijft dan achter en kan verder verwerkt worden.

Afbrekende stof
Zuilhof werkt momenteel aan een stof die PFAS kan afbreken. “Het is een drietrapsraket: eerst vangen we PFAS uit water, vervolgens verzamelen we de PFAS in alcohol, en ten slotte breken we de PFAS af met een andere, nieuwe stof”, legt de hoogleraar uit.

Toepassingen

“De eerste grootschalige toepassingen zouden bij bedrijven geplaatst moeten worden die PFAS produceren”, aldus Zuidhof. Daarna zijn drinkwaterbedrijven aan beurt. Die hebben behoefte aan water zonder PFAS. Gebiedsontwikkeling staat nog niet op het lijstje, maar zou ook zeker geholpen zijn.

Literatuur

Angewandte Chemie International Edition e202403474

 


[1] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/anie.202403474