Gemeentelijk Vastgoed Management

Handreiking Didam-arrest: hoe beperk je het werk bij verkoop en verhuur?

donderdag 17 november 2022

Op 15 november verscheen de handreiking van BZK, NEPROM, VNG, VvG inzake het Didam Arrest. We zijn ondertussen een jaar en enkele tientallen rechtszaken verder na de eerste uitspraak van de Hoogeraad. Hierin werd vastgesteld dat de gemeente een transparant verkoopproces moet organiseren als zij eigendommen wil vervreemden. Ondertussen is ook vast komen te staan dat het ook voor verhuur en tijdelijke ingebruikname geldt. Zie in dit verband ook Bouwstenen voor sociaal.

Wie het stappenplan uit de Handreiking volgt heeft heel wat werk bij vervreemding. Zo moet er altijd een aankondiging zijn en een procedure voor verkoop worden opgezet. Dan hebben we tenderstukken als verkoopvoorwaarden, gunningscriteria, minimaal bod etc. nodig. Die moeten vervolgens weer in een dataroom toegankelijk zijn, waarbij weer geschiktheidseisen van bieders moeten worden nagelopen. Tot slot kan er dan nog weer met één of meer gegadigden onderhandeld worden als sprake is van een zogenaamde gestructureerde verkoop. Met een simpelere procedure als een inschrijvingsprocedure is dat dan weer minder. Dan vervalt de laatste stap van onderhandelen met partijen, maar voor de rest blijft het hetzelfde. Al deze stappen zullen -daar waar nog niet zo werd gehandeld- veel tijd van het ambtelijk apparaat vragen. Bovendien is er dan eigenlijk nauwelijks ervaring mee.

Werk besparen

In het geval dat men grotere ontwikkelingen heeft wordt het proces veelal bij adviseurs buiten de deur gezet. Iedereen weet dat de kosten dan hoog zijn. Om die te beperken zouden gemeenten kunnen kijken naar kleinere partijen, makelaars of digitale platforms als BvA-Auctions (wordt binnenkort Troostwijk). Dat scheelt werk. Probleem blijft dan nog steeds wel dat er veel intern vergaderd moet worden voor de voorbereiding. Dat lossen we niet op.

Zoals gezegd worden verhuur, verpachting en tijdelijk gebruik ook geraakt door het Didam-arrest. De (financiële) inspanning die dan gepleegd moet worden staan dus niet meer in verhouding tot de opbrengsten. De oplossing zou kunnen zijn een standaard formulier laten maken door de VNG net als een standaardverordening. Maar het zou ook ondergebracht kunnen worden bij organisaties als 'Makelpunt'. Tot slot is het zaak om na te gaan of er beleidsmatig niet een minimumbedrag kan worden gesteld waarboven deze procedure heen moet.

Tot slot

Maatschappelijk vastgoed is veelal geen weg die aanbesteed moet worden, het heeft veelal een grotere betekenis voor buurt, wijk, dorp of stad. Zorgvuldigheid is goed, maar jammer genoeg moeten we tijd en geld gaan stoppen in procedures en niet in het maximaal maatschappelijk rendement.