Gemeentelijk Vastgoed Management

Ravijnjaar 2026: oplossingsrichtingen voor bezuinigingen op vastgoed

dinsdag 6 februari 2024

In 2026, ook wel het ravijnjaar genoemd, krijgen gemeenten zo’n € 3 miljard minder uit het gemeentefonds zonder dat er taken verdwijnen. Gemeenten komen dat jaar samen 3,9 miljard euro tekort. In 2028 bedraagt dat tekort zo’n 6,2 miljard euro, zo berekende onderzoeksinstituut COELO. [1] Wat zijn de mogelijke oplossingen?

Probleem

Gemeenten moeten zich voorbereiden op een situatie waarbij er minder geld beschikbaar komt vanuit het gemeentefonds. Dat betekent prioriteiten stellen en realistisch begroten. Zijn de huidige taken en het huidige beleid nog steeds relevant? Ook de ruimte voor het investeren in en het beheren en onderhouden van maatschappelijk vastgoed ontkomt daar niet aan.

Oplossingsrichtingen

Mogelijke oplossingsrichtingen zijn:

  1. Beter benutten: indikken. Onder andere ’s-Hertogenbosch heeft, hebben we begrepen, kritisch naar de hele portefeuille gekeken. Waar kan samengevoegd worden en zijn er locaties vrij te spelen?
  2. Andere proberen -al dan niet tegelijkertijd- alternatieve/commerciële aanwending uit te bouwen. Onder andere Gouda heeft dit -al een aantal jaren geleden- gedaan met de Chocoladefabriek.
  3. Probeer mee te liften met andere domeinen, zoals gezamenlijke projecten op overkoepelende thema’s. Bijvoorbeeld Positieve Gezondheid of School en Omgeving. 
  4. Weeg nog eens een keer af: levensduur verlenging of juist versneld nieuwbouwen. Immers onderhoudslasten kunnen buitengewoon zwaar wegen op de begroting.
  5. Verzamel goede voorbeelden van projecten waarbij de activiteiten in de gebouwen écht een verschil hebben gemaakt. Zo kunnen de prioriteiten anders worden gesteld.
  6. In een aantal gevallen kan balansverkorting een oplossing zijn; om delen van de portefeuille af te stoten. Veelal wordt er dan natuurlijk wel weer terug gehuurd, geleased of anderszins. Met name als nieuwe investeringen op de rol staan kan dit een optie zijn. Maar let wel: publiek geld is goedkoper dan privaat. Alleen als de exploitatie voordelig uitvalt valt er wat te winnen.
  7. Inzet van social return.  Daarbij wordt iemand die een opdracht voor de gemeente vervult, gevraagd om een bijdrage te doen voor de exploitatie van maatschappelijk vastgoed. Dat zou ook kunnen in de vorm van incidenteel gebruik en daar een vergoeding voor te geven. Een winnaar van een tender voor jeugdhulpverlening zou er spreekuur kunnen houden.
  8. Tot slot komt de kerntaken discussie weer terug: waar zijn we wel en niet van.

Kortom

Kortom er zijn diverse financiële oplossingen denkbaar voor het tekort van 2026. Je kan natuurlijk ook altijd de opleiding Asset management gemeentelijk vastgoed​ volgen. Dan heb je gelijk alle facetten -zoals de juridische- die je kunnen helpen voor de aanpak van de problemen in 2026


[1] https://www.coelo.nl/index.php/nieuws/455-sombere-prognoses-gemeentefinancien