Longread: Hoe maak je als gemeente de Nota bodembeheer Omgevingswet-proof?

Bodemkwaliteitskaart

Toch is het onnodig om alles tegelijk of in één keer over te zetten of aan te passen. Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet blijft bijvoorbeeld de bodemkwaliteitskaart als grondslag voor de milieu hygiënische verklaring geldig. Een bodemkwaliteitskaart, die voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet onder het Besluit bodemkwaliteit is vastgesteld door de gemeente of waterkwaliteitsbeheerder, kunnen gemeenten na deze inwerkingtreding opnieuw gebruiken voor de afgifte van een milieuverklaring bodemkwaliteit. Daarvoor is geen overgangsrecht noodzakelijk. Die bodemkwaliteitskaart blijft dus zijn geldigheid behouden. Wel dient de bodemkwaliteitskaart uiterlijk vijf jaar na vaststelling (of zoveel eerder als vermeld bij de vaststelling) geactualiseerd worden. Dit onderdeel van de Nota bodembeheer hoeft dus niet direct aangepast te worden.

Bodemfunctieklassekaart

Voor sommige onderdelen geldt het overgangsrecht (zoals het gebiedsspecifiek beleid en de Bodemfunctieklassekaart) of volstaat de regel uit de bruidsschat. Deze onderdelen kan je dus pas op een later moment (uiterlijk voor eind 2031) van het tijdelijk deel van het omgevingsplan naar het nieuwe deel van het omgevingsplan overzetten.

Op grond van het Besluit kwaliteit leefomgeving (artikel 5.89p Bkl) verdeelt de gemeente in het omgevingsplan de landbodem van het gemeentelijk grondgebied bodemfunctieklassen. Deze bepaling komt in de plaats van het huidige artikel 55 van het Besluit bodemkwaliteit (bodemfunctiekaart in het kader van generiek toetsingskader). Het ligt voor de hand dat de gemeente de bodemfunctieklassen weergeeft op een kaart, de zogenaamde bodemfunctieklassenkaart. Het is ook mogelijk dat de gemeente dit op een andere wijze kenbaar maakt in het omgevingsplan, bijvoorbeeld via een lijst.

Er worden drie bodemfunctieklassen onderscheiden:

• landbouw/natuur;
• wonen;
• industrie.

Daarnaast hebben de vastgestelde bodemfunctieklassen bij het saneringsbeleid een belangrijke rol. Bij de milieubelastende activiteit ‘saneren van de bodem’ bepaalt de bodemfunctieklasse die hoort bij het gebied waar de saneringslocatie is gelegen de terugsaneerwaarde. In het Bal staat dat de terugsaneerwaarde bij het saneren van de bodem gelijk is aan de waarde, die volgt uit de bodemfunctieklassekaart. Staat in het huidige lokale bodembeleid iets anders, dan kun je die andere waarde via een maatwerkregel in het nieuwe deel van het omgevingsplan vermelden.

Inzicht Ow-proof

Hoe kan je nu weten welke delen van het huidige bodembeleid van de Nota bodembeheer na inwerkingtreding van de Ow rechtsgeldig blijven en voor welke delen dit niet geldt en actie nodig is? Dat kan door de nota met behulp van bovenstaande tabel stap voor stap (per onderwerp) te analyseren. Het is aan te bevelen om de Nota te leggen naast de algemene regels en de bruidsschat. Als waardevolle dingen in de Nota staan, die je als gemeente wilt behouden, moet je dat regelen via een maatwerkregel of decentrale regel.

Voor meer (achtergrond)informatie en over veel gestelde vragen over Omgevingswet-proof maken van de Nota Bodembeheer zie:

https://iplo.nl/thema/bodem/regelgeving/omgevingswet/wetsinstrumenten/omgevingsplan/transitie-nota-bodembeheer-omgevingswet/

https://www.bodemplus.nl/publish/pages/216584/handreiking-bodemkwaliteitskaarten-bkk-1-11-2022.pdf

https://samendedieptein.nl/wp-content/uploads/2022/09/Aanvullingspoor-informatieblad-transitie-nota-bodembeheer-onder-de-Omgevingswet-V23112021.pdf

https://www.samendedieptein.nl/wp-content/uploads/2021/02/2021-02-11-Presentatie-Bodem-Breed-Samen-de-diepte-in-en-Bodembeheer-van-de-Toekomst.pdf

https://www.limburg.nl/publish/pages/1181/actieprogramma_bodem_en_ondergrond_2022_incl_bijlagen.pdf