Gevolgen gevaarlijke stof PFAS voor de grondexploitatie

PFAS is een stof die ondanks het gebrek aan kennis erover wel onder ‘Zeer Zorgwekkende Stoffen’ valt. Het wordt gezien als schadelijk en kankerverwekkend. De PFAS problematiek wordt op dit moment gezien als het nieuwe Stikstof. Het legt projecten plat en zorgt ervoor dat er nauwelijks grondverzet kan plaatsvinden. Sinds juli van dit jaar is een zogenaamd tijdelijk Handelingskader van toepassing voor de normering van PFAS. Dit Handelingskader zorgt ervoor dat er op veel meer stoffen gecontroleerd moet worden en dat niet alleen de grond die vrijkomt moet worden gecontroleerd, maar ook waar ze aankomt. De laboratoria hebben hiervoor te weinig capaciteit en leidt tot vertraging. Bovendien weten een aantal afnemers van grond niet hoe schadelijk PFAS is en deze willen dan ook geen grond ontvangen.

Het is ondertussen wel duidelijk geworden dat PFAS de sector van grondbewerkingsbedrijven hard raakt. Het probleem is opeens ontploft, met veel nare bijwerkingen. Veel projecten liggen stil, zoals gisteren werd gemeld in het Financieele Dagblad. Veel opdrachten voor baggeren of verplaatsen van grond zijn vertraagd, ingetrokken of uitgesteld. Er wordt zelfs gesproken over € 800 tot € 900 miljoen verlies in drie maanden tijd.

Ook de Den Ouden Groep weet er over mee te praten. Den Ouden is een grote grondleverancier van het verduurzamen van ingenomen grond om deze vervolgens weer te leveren aan de kringloop. Den Ouden Groep: "Wij kunnen nu minder goed leveren, vooral omdat veel afnemers huiverig zijn voor het hergebruiken van grond dat in contact is geweest met water of gewoon bagger. Wel zijn er ook kansen".

Het grote publiek leerde over het probleem van verontreiniging door PFAS  door media-aandacht voor de Chemoursfabriek in Dordrecht, maar de PFAS-problematiek is veel breder. Bij de Chemoursfabriek in Dordrecht worden producten ontwikkeld voor koekenpannen van Teflon, de verfindustrie cosmetica maar ook voor de reiniging van boilers. Deze fabriek stootte veel van deze PFAS (of PFAO) uit, wat neerkwam in de bodem en het water in de omgeving. De uitstoot van PFAO is overigens in 2012 gestaakt en de lozing van de vervanger (GenX) is fors terug geschroefd van 6000 kg naar 148 kg per jaar. De gemeente Dordrecht is één van de gemeenten die ervoor heeft gezorgd dat het zogenaamde Handelingskader met normen er is gekomen. Dordrecht heeft overigens ook een gronddepot opgezet, waarin met PFAS verontreinigde grond in ontvangst wordt genomen. De eerste gronden zijn in ontvangst genomen, waaronder het verontreinigde gronddepot dat was opgeslagen op de zelfbouwkavels, grond afkomstig uit de aangelegde Warmtenet en grond uit funderingsherstel. De komende periode zullen meerdere projecten niet-herbruikbare grond naar het depot brengen. Het is dus zeker niet alleen kommer en kwel. Zoals het er nu overigens voor staat is de grond en water (op termijn) wel te reinigen

Voor de planeconomie leidt de PFAS-problematiek in ieder geval tot het volgende:

• Kosten voor milieuonderzoeken nemen toe;
• Er ontstaan extra kosten voor de stort van grond wanneer grond afgevoerd wordt;
• Er zal bij onvoldoende capaciteit van onderzoeken en stort vertraging in de ontwikkeling plaatsvinden;
• Als de gemeten waarde in een gebied niet verandert, dan lijkt het erop dat grond wel hergebruikt kan worden;
• Het aanbod vrijgekomen grond zal weer afnemen;
• Waarschijnlijk zullen de kosten voor bouwrijp maken de komende tijd iets dalen, omdat er stagnatie, en mogelijk overcapaciteit, in de uitvoering van projecten plaatsvindt.

Kortom, de kosten voor onderzoek en afvoer zullen stijgen en voor materiaal iets dalen. Let vooral ook op mogelijke vertraging. Vertraging was er overigens op veel plaatsen al door de stikstof-problematiek. Dus ook daar moet aandacht voor blijven.

Door Nico Harkes, partner bij NEXT Vastgoed Consultancy BV. 

Nico Harkes
Partner Next Vastgoed consultancy
+31 10 217 91 10 (Werk)
+31 6 53 75 43 61 (Mobiel)
* nico.harkes@nextvastgoed.nl

Meer over PFAS onder de Omgevingswet komt aan de orde in de cursus Bodem, meer informatie zie https://scobe.nl/masterclass/bodem-de-omgevingswet-en-de-aanvullingswet-wat-nieuw