Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet naar Tweede Kamer

Door Nico Harkes, directeur bij Scobe Academy

Op 1 februari 2019 heeft de regering het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet ingediend bij de Tweede Kamer. De afgelopen tijd is hier hard aan gewerkt en naar dit moment hebben we reikhalzend uitgekeken!

De wet regelt de actuele ontwikkelingen ten aanzien van de onteigening, het voorkeursrecht, de stedelijke herverkaveling en het kostenverhaal. Met name voor het voorkeursrecht zijn procedures geharmoniseerd met andere procedures: zo is stedelijke herverkaveling is überhaupt nieuw en aan het kostenverhaal is een heel nieuw spoor toegevoegd voor organische ontwikkelingen. In het nieuwe spoor (wat kostenverhaal zonder tijdvak wordt genoemd) worden de kosten niet per definitie toegerekend naar de grondopbrengsten, maar naar de waardestijging van de locatie als gevolg van investeringen. Daarbij geldt wel dat de stijging objectief bepaald moet zijn; wat in de praktijk een taxatie, een grondprijsbrief of een WOZ-waarde betekent. Wat volledig nieuw is, is dat 5 jaar na betaling de eindafrekening plaats kan vinden. Hierbij wordt de periode tussen betaling en eindafrekening veel korter dan onder de huidige Wro (waarbij er eigenlijk geen termijn gesteld is). Tevens vervalt de categorie sociale koop om als locatie-eis in het Omgevingsplan op te nemen.

Ondertussen is er al wat geëxperimenteerd met het nieuwe kostenverhaal onder de Crisis- en herstelwet. Mijn ervaring is dat dit een stuk simpeler werkt dan een klassiek exploitatieplan. Zou ik voorheen bij iedere planwijziging bij een transformatie van een bedrijventerrein een herziening van het exploitatieplan moeten maken, onder de nieuwe wet is dat dynamisch verwerkt in de regels. Wat ook veranderd is, is dat nieuwe activiteiten die aan het Omgevingsplan worden toegevoegd (die bij het vaststellen van de regels nog niet waren voorzien) nu ook onder het kostenverhaal vallen. Overigens: wie wil kan nog steeds een exploitatieplan maken.