Uitdaging veengebied Marickenland: lessen voor Nederland

Marickenland ligt zes meter onder NAP en bestaat voornamelijk uit veengrond. Dit maakt het gebied kwetsbaar voor bodemdaling, veenoxidatie en verzilting, problemen die ook in andere regio’s spelen. Het project laat zien hoe innovatieve waterhuishouding en natuurontwikkeling kunnen bijdragen aan oplossingen voor deze kwesties. De aanpak in Marickenland biedt een breder perspectief op hoe beleid en praktijk kunnen samenwerken in een veranderend klimaat.

Doelen van het project

Het waterschap Amstel, Gooi en Vecht en andere betrokken partijen werken aan de volgende doelstellingen:

• Voorkomen van bodemdaling en CO₂-uitstoot: Herstelmaatregelen in de waterhuishouding verminderen oxidatie van het veen en dragen zo bij aan klimaatdoelen.
• Vergroten van biodiversiteit: Het gebied wordt omgevormd tot een landschap met rietland, nat schraalland en bloemrijk grasland, wat nieuwe leefgebieden biedt aan soorten zoals orchideeën, de grote karekiet en de otter.
• Stimuleren van recreatie: Wandelpaden, natuurspeelplaatsen en vogeluitkijkpunten maken het gebied aantrekkelijk voor recreanten en versterken het draagvlak voor natuurbehoud.

Aanpak en innovaties

1. Waterbeheer als sleutel: Door de aanleg van moerasblokken en een flexibel waterpeil wordt oxidatie van het veen beperkt en kunnen zware regenbuien beter worden opgevangen. Dit model van waterbeheer is toepasbaar in andere veengebieden die kampen met vergelijkbare uitdagingen.
2. Kwelsloot voor maatwerkoplossingen: Een kwelsloot met een lager peil helpt grondwateroverlast op nabijgelegen bedrijventerreinen te verminderen. Deze aanpak benadrukt hoe lokaal maatwerk een integraal onderdeel is van effectieve gebiedsontwikkeling.
3. Monitoring en adaptief beheer: Een uitgebreid monitoringsnetwerk meet continu de impact van de maatregelen. Dit biedt waardevolle data die ook in andere projecten bruikbaar kan zijn.

Lessen uit Marickenland

• Integreer biodiversiteit en klimaatdoelen: De combinatie van natuurontwikkeling en klimaatadaptatie versterkt de effectiviteit van maatregelen.
• Focus op flexibel waterbeheer: In veengebieden is een flexibel peil essentieel om bodemdaling en CO₂-uitstoot tegen te gaan.
• Data-gedreven aanpak: Monitoring maakt het mogelijk om maatregelen continu te verbeteren en aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Een voorbeeld met brede toepasbaarheid

Hoewel het project plaatsvindt in Marickenland, bieden de inzichten ervan een waardevol voorbeeld voor andere regio’s in Nederland. Of het nu gaat om de Groningse veengebieden of de laaggelegen polders in Zuid-Holland, de uitdagingen – en oplossingen – zijn vergelijkbaar. Het project laat zien dat samenwerking tussen waterschappen, natuurbeheerders en gemeenten cruciaal is om duurzame resultaten te behalen.

Planning en toekomst

De herinrichting van Marickenland wordt in fases uitgevoerd, waarbij het eerste deelgebied in 2026 voltooid moet zijn. Na oplevering nemen Staatsbosbeheer en de gemeente De Ronde Venen het beheer op zich. Dit project toont hoe beleid, natuurontwikkeling en technologie hand in hand kunnen gaan om zowel lokale als nationale uitdagingen aan te pakken.

Met deze aanpak laat Marickenland zien hoe we niet alleen natuur en biodiversiteit kunnen herstellen, maar ook kunnen bijdragen aan oplossingen voor grotere vraagstukken in Nederland.

Literatuur

https://www.staatsbosbeheer.nl/wat-we-doen/werk-in-uitvoering/utrechtse-venen-marickenland 

https://www.provincie-utrecht.nl/onderwerpen/natuur/uitvoering-het-landelijk-gebied/natuurontwikkeling-marickenland