Planeconomie & Vastgoedrecht

Ministeriële advies STOER: kortere procedures, daling van risico’s, niet van doorlooptijd van de grondexploitatie

maandag 7 april 2025

Mona Keijzer wil onnodige regels schrappen. Daarvoor heeft ze de adviesgroep STOER ingericht. De adviesgroep STOER komt met een aantal adviezen waar een stevige tijdswinst wordt geboekt. “Onze voorstellen zijn ingrijpend en bedoeld als aanscherping van de Wet Versterking regie volkshuisvesting.” [1] STOER gaat onder andere over versnelling procedures. Volgende maand zal Scobe STOER en het grondbeleid aan de orde stellen.

STOER en procedures

De adviesgroep komt met de volgende aanbevelingen:

  • Weer invoeren van de lex silencio positivo[2] de regulier voorbereide omgevingsvergunningen voor (woning)bouwprojecten. Die worden dan zondermeer toegestaan als niet tijdig wordt beschikt. Nu mag niet gestart worden met de activiteit (bouw), voordat de vergunning is verleend. De sanctie is dat er recht ontstaat op een dwangsom.
  • Bij bezwaarprocedures bij de gemeente inzake omgevingsvergunningen voor woningbouwprojecten strak de hand te houden aan de 12 weken termijn en geef woningbouw prioriteit boven andere activitieten. Dit kan een verkorting tot negen maanden opleveren.
  • Afschaffing hoger beroep omgevingsvergunningen woningbouwprojecten.

De doorlooptijd van beroepszaken voor (onder meer) woningbouwprojecten is de laatste jaren toegenomen. Afschaffing betekent dat de (gespecialiseerde) rechtbanken in eerste en enige aanleg oordelen over omgevingsvergunningen voor woningbouwprojecten. De doorlooptijd van beroepsfase plus de hoger beroepsfase kan circa 2,5 jaar tot 3 jaar in beslag nemen. Afschaffing kan 1,5 jaar schelen.

  • Voorts nog een aantal procesvoorstellen voor de behandeling van het (hoger) beroep. Denk aan mondelinge uitspraken doen (beroep gegrond/ ongegrond).[3] In geval van een voorlopige voorziening tijdens de beroepsprocedure maximaal inzetten op kortsluiting (beslissen op de beroepszaak zelf).[4] . Andere procesversnellingsmaatregelen die Anne-Marie Klijn en Arjen Praat in een vijftiental voorstellen doen voor de behandeling bij de ABRvS met uitzondering van de voorstellen die zien op het aantonen van belanghebbendheid en de beslissing daarover.[5] 

STOER-nieuws. Het gaat om verbetering van regelgeving ten behoeve van… |  Friso de Zeeuw | 35 commentaren

Adviescommissie STOER op de foto samen met minister Mona Keijzer en de ambtelijke top van VRO/Volkshuisvesting en Bouwen.

Gevolgen financiële kant gebiedsexploitatie

STOER verkort -als het doorgevoerd wordt- de procedures. Toch zal het de grondexploitaties niet verkorten. Op de één of andere manier plannen we proceduretijden volgens het boekje; wellicht omdat onze bestuurders dat willen zien en/of omdat planeconomen een beetje opportunistisch zijn. Bovendien slaan we hoger beroep bij het maken van de GREX over. Wel houden we bij de risico-analyse rekening met langere doorlooptijden. We verlengen vaak 1 of 2 jaar vanwege procedures. Als we daar geen rekening mee hoeven te houden dalen de risico’s. Hier kunnen we een verbetering verwachten.

[2]  Deze term geeft aan dat een bouwvergunning wordt verkregen zonder dat deze uitdrukkelijk is verleend. Dit kan het geval zijn wanneer de gemeente of bestuursorgaan niet binnen de vereiste termijn (zes tot  acht weken) reageert of beslist op de vergunningsaanvraag. De vergunning wordt dan geacht ‘van rechtswege’ of ‘stilzwijgend’ te zijn verleend. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) noemt dit in §4.1.3.3 van een ‘positieve fictieve beschikking’.

[4] Zie Marseille, Tolsma, De Graaf en Wever, 2022, Versnelling van rechtsbescherming in het omgevingsrecht: de procedure bij de bestuursrechter, p.82 e.v. Versnelling_van_procedures_van_rechtsbescherming_in_het_omgevingsrecht.pdf