Impact Wet planmatige aanpak onderwijshuisvesting

Kort

Met dit wetsvoorstel wordt het stelsel van onderwijshuisvesting geoptimaliseerd [1]waardoor gemeenten worden verplicht om een integraal huisvestingsplan (IHP) vast te stellen en schoolbesturen worden verplicht een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) vast te stellen. Daarnaast wordt het begrip renovatie toegevoegd aan de voorzieningen in de huisvesting waar de gemeenten voor verantwoordelijk zijn en wordt in het primair onderwijs het mogelijk gemaakt om exploitatieoverschotten te investeren in huisvesting.

De wet heeft als doel om gemeenten en schoolbesturen meer planmatig te laten samenwerken bij de bouw en het onderhoud van schoolgebouwen. De beoogde inwerkingtredingsdatum van dit wetsvoorstel is 1 augustus 2025, de PO-raad verwacht pas in 2026.

Details

Nieuw is dat de IHP’s worden opgestuurd naar OCW. Dit gebeurt onder andere om aanpassingen in verband met klimaat te monitoren en indien nodig verder aan te jagen.

In de huidige systematiek is het gemeentebestuur verantwoordelijk voor (vervangende) nieuwbouw en het schoolbestuur voor (groot)onderhoud, maar bij renovatie is dat niet altijd duidelijk. Het wetsvoorstel belegt de verantwoordelijkheid daarvoor bij het gemeentebestuur.

Tot slot regelt het voorstel dat schoolbesturen in het primair onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs, een eventueel overschot op hun bekostiging voor personeel en exploitatie («lumpsum») mogen besteden aan voorzieningen in de huisvesting, waarvoor in de regel de gemeente verantwoordelijk is.

Financieel bijdragen in huisvesting kan voor schoolbesturen aantrekkelijk zijn om de onderhoudskosten van de huisvesting, die voor hun rekening komen, te verminderen of om investeringen eerder uit te voeren dan de gemeente van plan was.

VNG[2]

De VNG vroeg om duidelijkheid over welke gegevens gemeenten minimaal in een IHP moeten opnemen. Het is volgens de VNG bijvoorbeeld niet zinvol en noodzakelijk om voor alle schoolgebouwen iedere vier jaar een bouwkundige keuring uit te laten voeren. Een verplichte NEN2767-keuring voor alle schoolgebouwen als onderdeel van het IHP, zoals de regering in de laatste voortgangsbrief Onderwijshuisvesting voorstelt, is niet wenselijk.[3]. Wel krijgen de gemeenten meer geld om het maken van een (gestandaardiseerd) IHP uit te voeren.

Sigaar

Als we het hele wetsvoorstel overzien, gaat er geen cent voor de scholen bij en veranderen alleen de boekhoudregels en hebben adviesbureaus weer meer te doen. Een IHP (en MJOP) maakte de gemeente al. Of er een standaardindeling komt is nog niet duidelijk. De scholen mogen nu ook investeren in voorzieningen waar de gemeente voor is. Wel benieuwd wie dit dan op de balans krijgt. Al met al een sigaar uit andermans doos. Tot slot moeten we ons in de huidige tijd afvragen of geld voor leerkrachten en leermiddelen niet harder nodig is dan de stenen.

Literatuur

[1] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36692-3.html

[2] https://vng.nl/sites/default/files/2023-05/20230515-brief-kabinet-antwoord-adviesaanvraag-wetsvoorstel-onderwijshuisvesting.pdf

[3] https://open.overheid.nl/documenten/ronl-f1638830ae0fc30875d5a55fa9bea287ce792efc/pdf, 17 april 2023