Het waterschap: vreemde eend in de bijt van het kostenverhaal

Het waterschap kan een projectbesluit nemen. Voorbeelden van projectbesluiten zijn besluiten omtrent de aanleg van primaire waterkeringen, vaarwegen en soms grootschalige groenprojecten. Waterschappen kunnen in dit verband zelfstandig kostenverhaal toepassen. Daarbij zijn ze aan dezelfde regels gebonden voor het kostenverhaal als de gemeente (artikel 13.13 t/m 13.20). Er moet gewoon een kostenverhaalsgebied worden aangewezen, kosten in beeld worden gebracht, kosten verdeeld worden en een eindafrekening worden gemaakt.

Wat het waterschap niét kan is om een vrijwillige financiële bijdragen vragen (art 13.22 Ow). Een verplichte variant vragen is wel mogelijk. Het wringt een beetje dat in art. 13.23 staat dat verplichte financiële bijdragen opgenomen kunnen worden in het omgevingsplan. Deze wordt immers niet door het waterschap gepubliceerd, maar de aard en strekking van de wet is er wel naar.

In de praktijk zal de gemeente veelal het kostenverhaal regelen. Dat kan de gemeente doen door de kostenverhaalsregels in het omgevingsplan op te nemen of om het kostenverhaal te regelen in de omgevingsvergunning. Dat is nu natuurlijk ook al het geval; kosten die het waterschap maakt en voor verhaal in aanmerking komen, in de gemeente. Gemeente en waterschap rekenen dit dan onderling met elkaar af.

Het waterschap kan alleen kosten verhalen die de gemeente nog niet heeft verhaald. Dit kan zijn omdat kosten nog niet zijn verhaald of omdat het projectbesluit voorziet in aangewezen bouwactiviteiten, die nog niet waren opgenomen in het omgevingsplan. Dan is kostenverhaal noodzakelijk. Het zou nog relevant kunnen zijn voor een verplichte financiële bijdrage, waar een specifiek -waterbeheerprogramma- van het waterschap aan ten grondslag ligt. Dit kunnen bijvoorbeeld baggerwerkzaamheden betreffen, verontreiniging van waterbodems of PFAS. Veelal moet dan kostenverhaal worden samengevoegd van verschillende bevoegd gezagen.

We zullen in de toekomst zien hoeverre het waterschap zelfstandig opduikt bij het kostenverhaal. We zijn benieuwd!