Energietransitie óf biodiversiteit?!

De wil om duurzamer, milieuvriendelijker, groener en mooier te ontwikkelen is er. Maar in de uitvoering blijkt het toch nog knap lastig om écht integraal te werken. Zoals de schoenmaker bij zijn eigen leest blijft vinden we het binnen de gebiedsontwikkeling vaak nog te complex om breder te kijken. Niet onterecht, want het is ook moeilijk. Maar als we de verbinding zoeken dan kunnen we wel echt verder komen. Integraal werken 2.0 dus. Hoe ziet dat er dan uit?

De Natuur en Milieufederaties hebben in de documentaire ‘Op weg naar een natuurinclusieve energietransitie’ de mogelijkheden verder uitgelicht. Grootschalige, duurzame energieopwekking is essentieel om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Daarom komen er vele windmolen- en zonneparken bij. Hoe zorg je voor balans met de natuur en hoe pas je dat in in de RES? De klimaatcrisis en de biodiversiteitscrisis moeten volgens de makers van de documentaire zoveel mogelijk gezamenlijk opgepakt worden.

Je kunt niet zomaar overal windmolens plaatsen. Niemand wil een windmolen in zijn achtertuin, maar in het buiten- of compensatiegebied drukken ze juist weer op natuurwaardes. Je wil in gebieden met lage natuurwaardes deze juist toevoegen en bij hoge natuurwaardes wil je dit ook zo houden.

Hoe zou dat er dan uit kunnen zien? In de eerste energietuin van Drenthe worden zeven kavels omgetoverd tot natuurinclusief zonnepark. Per kavel komt er een ander thema die de biodiversiteit  ondersteunt en goed past bij de omliggende heideterreinen en bossages. In de gemeente Bronckhorst staat al een zonnepark die meerdere functies combineert en daarmee erg hoog scoort op biodiversiteit, klimaatadaptatie en energietransitie.

In de documentaire wordt erop gehamerd dat participatie echt belangrijk is in een vroeg stadium. Juist samen kijken naar de juiste locaties zou veel weerstand kunnen voorkomen. Daarnaast is het gelijk in kaart brengen van de natuurwaarden essentieel. Wat staat er onder druk en wat kunnen we daar aan doen?

Naast zonneparken besteedt de documentaire ook aandacht aan windparken. Hoe kun je de schade tot de natuur tot een minimum beperken als je windmolens in een natuurgebied zet? Zo heb je speciale vogel- en vleermuisdetectiesystemen die je op de windmolen kan monteren, en speciale broedvogeleilanden die worden aangelegd om de vogels een rustige plek te bieden.

Conclusie: minder denken vanuit economisch motief en meer kijken naar een biodiversiteit en maatschappelijk rendement. Je kunt dat op verschillende manieren regelen. Lokaal: alleen energieprojecten vergunnen die iets doen met natuurinclusiviteit of vanuit je RES regio diezelfde eis opnemen in je maatschappelijk tender. Ook landelijk zouden deze projecten meer prioriteit moeten krijgen.

De Natuur en Milieufederaties hebben de handreiking ‘Natuur en Landschap in de RES’ gepubliceerd.

Ook verder verdiepen in de energietransitie of integraal werken? Kijk dan eens bij onze opleidingen Duurzame gebiedsontwikkeling vanuit integraal perspectief of Energietransitie in gebiedsontwikkeling.