Bodem

De ‘nieuwe’ bodemspecialist is in opkomst

dinsdag 3 oktober 2023

We kunnen er niet omheen dat klimaatadaptieve maatregelen nodig zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. De klimaatstresstesten die inzicht geven in de opgaven (wateroverlast, hittestress, verdroging) zijn grotendeels door gemeenten uitgevoerd. Welke mogelijkheden biedt de Omgevingswet als het gaat om de rol van de bodemspecialist bij klimaatadaptatie? Wij spraken hierover met Mark in ’t Veld, adviseur leefomgeving en ruimtelijke ontwikkeling bij Tauw.  

Wat is volgens jou een bodemspecialist?

Je ziet eigenlijk een verschuiving in de rol van bodemspecialist. Je hebt de oude garde, vooral gespecialiseerd in sanering en verontreiniging. Deze groep wordt steeds kleiner, door pensionering en omdat er minder vraag is naar deze variant van de functie. De andere groep bodemspecialisten is er eentje met een veel bredere kijk. Dat is ook nodig nu water en bodem een sturende positie hebben gekregen. De vraag naar deze specialisten neemt toe. 

Wat verandert er met de Omgevingswet in het beleid voor klimaatadaptatie?

Het beleid verandert niet per se heel veel. Maar de mogelijkheden om het beleid goed te regelen worden wel groter. De Omgevingswet helpt integraler te kijken in relatie tot de maatschappelijke doelen die er liggen. Daar past klimaatadaptatie natuurlijk heel goed bij. In de omgevingsvisie kan bijvoorbeeld worden beschreven dat maatschappelijk hinder zoveel mogelijk moet worden beperkt. Het is heel logisch dat bodem en water hierbij een belangrijke taak vervullen.

Waarom is dat zo belangrijk?

Denk bijvoorbeeld aan bouwen op zettingsgevoelige gronden. Moet je dat nou willen? In de afweging moet het lange termijn effect goed worden meegenomen. Dat kan alleen als goed in kaart is gebracht hoe de bodem is opgebouwd en wat het gedrag is van de bodem en het water. Anders heb je kans op bodemdaling en zelfs overstromingen. Je ziet nu bijvoorbeeld dat in wijken huizen en bruggen wel zijn onderhouden, maar alles daaromheen niet. De rest kan dan snel zakken. Je blijft zo als gemeente herstellen en opkrikken. Dat is een risico terwijl eigenlijk aan de voorkant al duidelijk was dat dit een gevolg zou zijn van het bouwen op zo’n locatie.

Zijn zulke risico’s bij andere stakeholders ook bekend?

In principe heeft de ‘niet-bodem wereld’ geen idee hoe het allemaal precies in elkaar zit. Je moet als bodemspecialist andere stakeholders dus goed in je verhaal kunnen meenemen. Wat is de maatschappelijke schade als het plan toch wordt doorgezet? Over welke kosten praat je dan? Welke belangen spelen voor hen een rol? We moeten veel meer aangepast gaan bouwen, waarbij de gevolgen voor bodem en water in de afweging gelijkwaardig moeten staan aan de stedelijke en economische belangen. En misschien nog belangrijker, bodemspecialisten moeten eerder worden aangehaakt bij de planvorming. Dan is gelijk duidelijk wat er wel en niet mogelijk is. 

      

Mark geeft de masterclass Bodem en klimaatadaptatie als onderdeel van de opleiding Gebiedsregisseur vanuit bodem en water. In deze 7-daagse cursus ontdek je welke vragen vanuit de gebiedsontwikkeling spelen en weet je hoe deze partijen aankijken tegen bodemvraagstukken. Je leert verder kijken dan je eigen expertise en organisatie waardoor je meegroeit in alle ontwikkelingen én zelf een leidende rol kunt spelen. Meer weten? Klik dan hier.