Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) nieuw op de lijst, maar een lastig dossier

Recent op de lijst: hoe kan het? 

De volgende stoffen zijn aan de ZZS-lijst toegevoegd, omdat ze volgens de laatste aanpassing inzake de Bijlage VI van de CLP. Classification, Labelling and Packaging verordening als kankerverwekkend of giftig voor de voortplanting zijn aangemerkt (drie voorbeelden): 

• 6,6’-di-tert-butyl-2,2’-methyleendi-p-cresol 

Deze stof wordt gebruikt in de volgende producten: hydraulische vloeistoffen, smeermiddelen en vetten, metaalbewerkingsvloeistoffen, lijm- en afdichtingsmiddelen, brandstoffen en polymeren. Deze stof wordt gebruikt voor de vervaardiging van rubberproducten en kunststofproducten (7 feb. 2021) 

• 3-methylpyrazool 

Deze stof wordt gebruikt in de volgende producten: meststoffen. Het wordt veel gebruikt binnen de landbouw, bosbouw en visserij. Andere afgifte van deze stof aan het milieu zal waarschijnlijk optreden door het gebruik buitenshuis als reactieve stof. 

• 1,4-dioxaan 

Deze stof wordt vooral gebruikt als oplosmiddel in de papier-, katoen- en textielindustrie, in koelvloeistof voor auto's, als uitgangsstof voor de synthese van andere stoffen, als schuimmiddel in de polymeer-industrie en bij de productie van cosmetische stoffen en shampoos. 

Je vraagt je toch af hoe het kan, dat dergelijke stoffen nu pas op de lijst zijn gekomen. Het enige waarom dit gemitigeerd is, is omdat ze op een lijst stonden van ZZS-kandidaten. Wel onder schot, maar nog niet op de gevaren lijst. 

ZZS onder de Omgevingswet beter geregeld? 

Er is een ZZS-module in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) opgenomen. Die regelt elke vijf jaar een rapportage over de voortgang van de zorgplicht (waarbij bodem dan overigens ontbreekt). 

Wanneer we naar de BodemBreed Forum presentatie van Daniël Rits (adviseur Bodem & Grond bij Witteveen + Bos) kijken, dan blijven twee sporen over die worden aangescherpt. Het spoor van het voorkomen: door emissiewaarden aan te scherpen, het inwinnen van contraexpertise. Maar ook door nieuwe ruimtelijke plannen zo op te stellen, dat je niet in de problemen komt. Vraag tevens vooraf om informatie. Met de decentralisatie van het bevoegd gezag is hier specifiek in te spelen op de lokale situatie en dat kan een verbetering zijn. 

Is het kwaad reeds geschiedt, dan zou aldus Daniël Rits vooral verdere verspreiding moeten worden voorkomen door maatwerkregels en maatwerkvoorschriften. Ik vraag me overigens wel af of dit soort zaken bij een verleende vergunning wel aan te passen is. Alleen als er sprake is van enerzijds overschrijding van normen of anderzijds overtreden van de (algemene) zorgplicht kun je mijn inziens wat doen. Mogelijke opties zijn regels inzake boetes en schades in het omgevingsplan op te nemen. Dus ook hier is meer mogelijk.  

Er is met de komst van de Omgevingwet wel meer mogelijk. Of het gebeurt is nog maar de vraag. Zorgpunt is vooral kennis van de stoffen: welke zijn er en wat zijn de effecten? Wellicht zou ook een besluit ten aanzien van zo’n ZZS lijst kunnen helpen. 

Meer informatie is verder te vinden op de website van Samen de Diepte in.  Dat het allemaal effect heeft op de VTH-taken spreekt voor zich.