Informatieplicht per 1-1-2026 voor gebruik staalslakken; hard nodig zo blijkt in Beverwijk

Aanleg park met staalslakken

Een voormalige vuilnisbelt gebruikten Beverwijkers in de jaren 60 en 70 als een populaire dumpplek voor grote hoeveelheden chemisch afval uit de industrie.

In 2014 besloot de gemeente om de vuilnisbelt om te vormen tot een openbaar park: het Aagtenpark. Door een tekort aan grond werd het park opgehoogd met staalslakken, een restproduct bij het maken van staal. Een nadeel van dit staal is “dat dit het gif naar buiten perst.” [3]

Stroomrichting grondwater

Ook besloot de gemeente dat de giftige stoffen niet onder de aanpalende woonwijk Broekpolder terecht mochten komen. Bij de aanleg van het Aagtenpark zou namelijk uit onderzoek blijken dat het benzeen de woonwijk nooit bereikt. Dat kwam doordat “de stroomrichting van het grondwater zou draaien aan de rand van de woonwijk.” [4] De praktijk was echter weerbarstiger, zo bleek uit metingen. De afgelopen drie jaar nam de hoeveelheid benzeen aan de rand van de woonwijk toe. De norm is daar na de laatste meting nu overschreden. Maar volgens de gemeente is er nog geen acuut gevaar voor de volksgezondheid.

RIVM: ernstige situatie

Een nieuw onderzoek is inmiddels uitgevoerd. In opdracht van de gemeente Beverwijk verricht namelijk het adviesbureau SWECO onderzoek naar de risico’s voor volksgezondheid en het milieu op en rondom het Aagtenpark. De gemeente Beverwijk heeft het RIVM opdracht gegeven een second opinion uit te voeren op het vooronderzoek, plan van aanpak en eindrapport van SWECO. Op basis van het beeld dat in het vooronderzoek door SWECO gegeven wordt, constateert het RIVM “dat de verontreinigingssituatie ernstig is. Het RIVM is daarom van mening dat de nadruk in de vervolgopdracht van SWECO moet liggen op het bepalen van de meest (kosten)effectieve saneringsmaatregel.”[5]

Alternatief hergebruik

Een check in de literatuur voor hergebruik van staalslakken levert niet veel op. We vinden cement en betonblokken[6][7]. Ook wordt fundering van wegen genoemd, maar ondertussen weten we dat ook daar uitspoeling van gevaarlijke stoffen kan plaatsvinden. Een goede eigenschap van staalslakken is dat ze arseen binden; wellicht liggen daar nog kansen.

Informatieplicht, meldplicht en vergunningplicht

Ondertussen is er wel een besluit genomen dat er per 1-1-2026 een informatieplicht voor het gebruik van staalslakken geldt. Dat is niet veel, want dan kán je als bevoegd gezag weten dat er iets is. Vervolgens zou dan op basis van de zorgplicht in samenhang met een normenkader wel gehandhaafd kunnen worden, maar dat is niet eenvoudig. Gelukkig wordt er ook onderzoek gedaan naar een meldplicht en een vergunningplicht. Dan kunnen we echt gaan handhaven.

Literatuur

[1] Mededeling van het Ministerie op het Symposium Bodembreed.

[2] 17 april 2025 Verzamelbrief bodem en ondergrond

[3] Journalist Friso Bos https://www.youtube.com/watch?v=N_KPKhej8UQ

[4] https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2566101-ondergrondse-gifbel-beverwijk-lijkt-zich-te-verplaatsen-naar-woonwijk?utm_source=headliner.nl&utm_medium=link&utm_term=free&utm_content=textlink&utm_campaign=Headliner.nl

[5] https://cuatro.sim-cdn.nl/beverwijk/uploads/dmg-2025-0019_brief_reactie_op_vooronderzoek_aagtenpark_te_beverwijk.pdf?cb=ef3Y55lz

[6] An overview of utilization of steel slag. Fisher, L. & Barron, A. (2019).  The recycling and reuse of steelmaking slags — A review. Resources, Conservation and Recycling, 146, 244-255.

[7] https://www.infrasite.nl/innovatie/2025/04/14/cement-uit-nieuwe-staalslakken-krijgt-eu-subsidie-van-vier-miljoen/?gdpr=deny

8 Beverwijk verandert geregeld rapporten over vervuiling rond voormalige vuilnisbelten. ’Relatie met staalslakken eruit laten, suggesties en adviezen verwijderen’ | Noordhollands Dagblad 14 februari 2025