Hengelo kampioen in concreetheid: Nota’s grondbeleid 2025

Loon op zand: niet altijd even duidelijk
Loon op Zand heeft een beslisboom als het gaat om het type grondbeleid[1]: de eerste vraag is of het noodzakelijk is dat de gemeente een actieve rol neemt en regie voert bij een project. Daarbij geldt als vertrekpunt dat als de ambities privaatrechtelijk zijn geborgd, dat de gemeente dan verder niet aan zet lijkt (pag 6); ook als het economisch niet uit kan of de risico’s te groot zijn. Alleen als de ambities niet worden gehaald en het wel financieel, maatschappelijk en qua risico’s beheersbaar is, wordt actief grondbeleid gevoerd. Voorts wordt (uiteraard) niet meegewerkt als kostenverhaal niet volledig verhaalbaar is. Verder volgt een beschrijving over de verschillende onderdelen van het proces van de exploitatie van gronden. De keuzes komen beperkt aan de orde en het geheel lijkt sterk gestoeld op een actieve grondpolitiek; maar of dat de bedoeling is?

Horst aan de Maas: heldere keuzes
Voor Horst aan de Maas[2] geldt eveneens dat voor actief grondbeleid wordt gekozen als de gemeentelijke ambities en bijbehorende regie niet wordt gehaald en het nodig is dat ze zelf op de markt treedt. Anders stelt ze zich op als makelaar. Faciliterend grondbeleid is aan de orde als in beperkte mate wordt bijgedragen aan de ambities. Kostenverhaal ligt volledig bij de marktpartij. In de nota is ook een “Routekaart grondbeleid” opgenomen. Daarin worden concrete vragen gesteld om tot een keuze voor een bepaald type grondbeleid te komen. Welke beleidskeuzes Horst aan de Maas verder maakt is helder verwerkt. Daar kan je op sturen.

Hengelo: concreter kan het bijna niet
Hengelo is in staat gebleken haar grondbeleid op 17 pagina’s weer te geven[3]. Er is een beslisboom met concrete eisen die tot een keuze leiden. Niet zoiets als “de gemeente kan het door haar gewenste ambitieniveau niet halen”, maar bijvoorbeeld “openbare infrastructuur als wegen en waterlopen kunnen niet worden gerealiseerd”. Er is ruim aandacht voor de praktijk van het faciliterend grondbeleid en er staan gewoon een rekenregel in hoeveel per m2 bvo betaald moet worden (€ 26,50). Er is een korte beschrijving opgenomen van het (gemeentelijk) grondexploitatieproces; hier zitten niet veel keuzes in. De nota grondbeleid kent verder een voorbeeld van een intentie- en een realisatie-overeenkomst en een overeenkomst voor het wijzigen van het omgevingsplan. Juridisch zou wellicht enige nuancering nog op zijn plaats zijn, maar dat zal in de praktijk wel gebeuren. In Hengelo weet je waar je aan toe bent.