- Opleidingsaanbod
- Planeconomie & Vastgoedrecht
- Duurzaamheid in gebiedsontwikkeling
- Bodem
- Asset Management Gemeentelijk Vastgoed
- Woningcorporaties
- Incompany Trainingen
- Losse masterclasses
- Nieuws
- Scobe Academy
- Contact en route
Bodem
Duurzame gebiedsontwikkeling
Longread: Wat betekent de winst van D66 voor duurzame gebiedsontwikkeling?
donderdag 6 november 2025
Vorige week woensdag heeft D66 de verkiezingen gewonnen. En hoewel veel nog onbekend is over wat voor soort kabinet er zal komen, is wel duidelijk dat het programma van D66 in ieder geval een belangrijke rol zal spelen in het komende regeringsbeleid en dat is groen en zakelijk. Daarom een overzicht in vogelvlucht van wat D66 in haar programma heeft staan voor klimaat, natuur en landbouw.
Integraal werken
D66 wil dat gemeenten, provincies, waterschappen en Rijk in hun Omgevingsvisie ‘water en bodem sturend’ te werk zullen gaan. ‘Elk plan combineert in ieder geval doelen voor stikstofreductie, biodiversiteit en natuurherstel, waterbeheer én perspectief voor de landbouw.’ D66 wil dat Nederland in 2050 een natuurinclusief land is.
Per thema
Als we inzoomen op een aantal onderwerpen die klimaat, natuur en landbouw raken staat D66 het volgende voor:
- Energie: D66 zet in op groene energie, met een hoofdrol voor windenergie op zee. Kernenergie is optioneel. Geen gas uit kleine velden.
- Klimaatadaptatie: Nederland moet weerbaar worden gemaakt voor de diverse klimaatuitdagingen. Hier wordt de vergroening van steden bij genoemd.
- Industrie: Er moet gaan worden betaald voor vervuiling. Fossiele subsidies worden afgebouwd, o.a. door een vlaktaks. Er wordt per sector een duidelijke einddatum voor fossiele technieken gesteld,
- Stikstof: D66 wil snelle vermindering van de stikstofuitstoot, op basis van een plan met duidelijke doelen, die niet vrijblijvend zijn en die juridisch vastliggen. Zo kunnen we weer vergunningen verlenen. De halvering van de stikstofuitstoot in 2030 blijft vaststaan.
- Natuur(herstel): Allerlei natuur(inclusieve) oplossingen zullen worden gestimuleerd. Denk aan zaken als groene daken en het verbinden van versnipperde natuur.
- Boeren: D66 wil dat boeren werken volgens een model waarbij een gezonde natuur bijdraagt aan een gezonde landbouw, en andersom. Het moet ook een haalbaar en toekomstgericht verdienmodel voor de boer zijn. De uitkoopregeling moet veranderd worden en ze is geen voorstander van het verdwijnen van grasland.
Regelen via Europa
D66 ziet m.b.t. klimaat, natuur en landbouw een aantal kansen op Europees vlak:
- Een stabiel Europees energiesysteem zonder CO2-uitstoot.
- Europese regels voor een schone maakindustrie.
- Een Europees PFAS verbod.
- Via de Europese Unie gelijke regels voor alle Europese boeren.
- Europese afspraken voor kringlooplandbouw, beprijzen van CO₂ en eisen aan dierenwelzijn en het tegengaan van import uit landen die lagere klimaat- en natuurdoelen hebben.
Het is goed dat op deze manier een gelijk speelveld wordt gecreëerd binnen Europa, Voor de meeste van deze punten is wetgeving in gang gezet, maar het zal nog wel even duren voordat het is geïmplementeerd in de Nederlandse praktijk.
Taak van het Rijk
Ook voor het Rijk ziet D66 een aantal taken weggelegd: Zorgen voor de juiste voorwaarden voor de afbouw van de fossiele industrie. Een landelijk verbod op milieubelastende bestrijdingsmiddelen. Kijken naar snellere oplossingen voor genoeg drinkwater. Een actieve en eventueel regie nemende rol m.b.t. wonen, mobiliteit, biodiversiteit, energie en veiligheid en het maken van keuzes hierin. Voor de financiering zie onderaan dit artikel.
Wat betekent het programma van D66 voor gebiedsregisseurs?
Het programma laat zien dat D66 vraagt om werk te maken van een omgevingsvisie en werk te maken van de uitvoering hiervan. Water en bodem sturend staan hoog in het vaandel, net als integraal werken en een goede samenwerking met alle betrokken stakeholders. Mocht er nog geen plan voor je gebied zijn moet je er rekening mee houden dat het Rijk met het zogenaamde omwisselbesluit kan gaan werken. Verder wil D66 dat gemeenten actief grondbeleid gaan voeren en dat er bij nieuwbouw altijd klimaatadaptief gebouwd wordt.
M.b.t. wetten en regels wil D66 dat de overheid zich houdt aan de Europese Natuurherstelwet, de 3-30-300 regel[1] (voor steden), de stikstofdoelstellingen voor 2030, de deadline van 2027 van de Kaderrichtlijn Water en dat het kustpact moet worden nageleefd.
Het laatste waar we rekening mee moeten houden is dat particuliere of burgerinitiatieven voor het herstellen en versterken van de natuur meer ruimte en ondersteuning gegeven moet worden.
Voor de liefhebber: de 12 nieuwe ideeën voor klimaat, natuur en landbouw
|
Idee |
Inhoud |
|
Generatietoets |
Verplichte toets bij wetgeving over ruimtelijke ordening waarmee zicht op de langetermijngevolgen op de leefomgeving inzichtelijk wordt gemaakt. |
|
Klimaatschadeladder |
Instrument dat inzichtelijk maakt welke klimaatschade voor rekening komt van burgers en bedrijven, en welke klimaatschade de overheid draagt. Dit geeft ook meer zekerheid over aansprakelijkheid en afhandeling van schade. |
|
Nationale Adaptatiemonitor |
Monitor die periodiek verschijnt en inzicht geeft in klimaatrisico’s, maatschappelijke gevolgen van klimaatverandering en effectieve adaptatiemaatregelen. |
|
Kringlooplandbouwwet |
Deze wet legt vast dat boeren in de toekomst binnen de natuurlijke grenzen produceren, waardoor er minder afhankelijkheid en verspilling moet ontstaan. |
|
Aanpassing regels |
Betere regels en aangescherpte normen om de bodem, lucht, het water en biodiversiteit te beschermen, waarin de nieuwe kennis over o.a. schadelijke stoffen is meegenomen. |
|
Burgermeetnetwerk |
Burgers die luchtkwaliteit, waterkwaliteit, biodiversiteit of de verspreiding van chemicaliën meten, o.a. om vroegtijdig kwalitatief goede metingen te verrichten. |
|
Nationaal vergroeningsoffensief |
Gevels, daken, pleinen en straten moeten van veel meer groen worden voorzien om steden en dorpen hittebestendig te maken. |
|
50.000 ha extra natuur |
Natuur Netwerk Nederland wordt uitgebreid. Kleinschalige landbouwinitiatieven die aan bepaalde eisen voldoen kunnen hier ook onderdeel van worden. |
|
Natuurgebieden rechten geven |
Om het belang van cruciale natuurgebieden structureel te kunnen borgen bij ruimtelijke keuzes en ze beter te beschermen mop de lange termijn. |
|
Andere uitkoopregeling voor boeren |
Een uitkoopregeling die de omslag naar een natuurinclusieve en minder intensieve landbouw moet ondersteunen, die de ongewenste neveneffecten van de huidige generieke uitkoopregeling niet meer heeft. De regeling moet brede gebiedsdoelen realiseren en toekomstgerichte boeren helpen verduurzamen. |
|
Nationale Investeringsbank |
Een publieke instelling met middelen en breed mandaat voor het mogelijk maken van grote transities zoals energie, natuurherstel etc. Het Nationaal Groeifonds wordt hier onderdeel van. |
|
‘De tuin van Nederland’ |
Een actieplan dat moet stimuleren dat tuinen en balkons plekken vol van leven worden. |
[1] Iedereen moet vanuit huis of werk 3 bomen kunnen zien, in wijken is minimaal 30% van de oppervlakte bedekt door bomen en iedereen woont op maximaal 300 meter van natuur.