- Opleidingsaanbod
- Planeconomie & Vastgoedrecht
- Duurzaamheid in gebiedsontwikkeling
- Bodem
- Asset Management Gemeentelijk Vastgoed
- Woningcorporaties
- Incompany Trainingen
- Losse masterclasses
- Nieuws
- Scobe Academy
- Contact en route
Planeconomie & Vastgoedrecht
Longread: Wat betekent de winst van D66 voor de gebiedsontwikkeling?
donderdag 6 november 2025
Vorige week woensdag heeft D66 de verkiezingen gewonnen. En hoewel veel nog onbekend is over wat voor soort kabinet er zal komen, is wel duidelijk dat het programma van D66 in ieder geval een belangrijke rol zal spelen in het komende regeringsbeleid. Daarom een overzicht van wat D66 in haar programma heeft staan voor de gebiedsontwikkeling en de woningmarkt in het bijzonder: een ambitieuze toekomstdroom, een realistische blik op de praktijk van nu, nieuwe ideeën en wat wordt er in de praktijk van gemeenten en woningcorporaties gevraagd?
Tien nieuwe steden
D66 heeft een ambitieuze toekomstdroom: 10 nieuwe steden bouwen. Voor deze steden heeft D66 ook al een aantal richtlijnen voor de plek en inrichting gegeven. De nieuwe steden moeten gebouwd worden bij bestaande steden en de impact in het landschap moet beperkt zijn. Dit wil zij doen door de steden te plaatsen bij OV knooppunten, o.a. bij de Lelylijn en Nedersaksenlijn. De meeste genoemde locaties staan in de Concept Nota Ruimte.
Beter gebruik van het bes
Voor de huidige tijd vindt D66 dat we beter moeten gebruiken wat er al is of zeer binnenkort komt (Wet versterking regie volkshuisvesting en programma STOER). Ten slotte wil D66 met woonvormen zoals woningdelen, woningsplitsen, hospitaregeling, meergeneratiewoningen, co-housing en het afschaffen van de kostendelersnorm (tijdelijk) beter gebruik maken van de bestaande woningvoorraad.
Nieuw beleid
Om het vergroten van de woningvoorraad goed te faciliteren wil D66 op vier punten nieuw beleid maken. Gemeenten zullen aan dit nieuw beleid gebonden worden door het moeten halen van harde aantallen voor elke doelgroep. Dit wordt georganiseerd middels een nieuw vast te stellen bouwquotum. Verder zal, als het aan D66 ligt, de wetgeving van de besluitvorming van VvE’s wordt aangepast zodat de mogelijkheden voor optoppen worden verruimd. Daarnaast wil D66 wettelijk vast gaan leggen dat bij nieuwbouw in elke gemeenten minstens 30% sociale huur komt (en dus niet regionaal).
Nieuwe personen en instellingen
Niet alleen beleid, ook een aantal nieuwe personen en organisaties op key-points kunnen de uitbreiding van de woningvoorraad stimuleren. Daarom moeten er landelijke optopteams opgericht worden, waardoor regelgeving voor optoppen eenvoudiger wordt gemaakt. Er moet een ‘nationale bouwbaas’ komen die als centrale regisseur gemeenten en provincies ondersteunt bij de woningbouw en geschillen zal kunnen gaan beslechten. Verder moet middels een Rijksgrondfaciliteit mogelijk worden gemaakt dat grond sneller ingezet kan worden. Om er voor te zorgen dat woningbouw ook doorgaat als het economisch tegen zit, wordt er een Doorbouwfonds opgericht. En er moet een Nationale Doorstroombank komen: een organisatie die ouderen helpt de overwaarde van hun oude woning te gebruiken voor het gelijk houden van de woonlasten in hun nieuwe woning.
Wat betekent het programma van D66 voor gemeenten?
Het programma laat zien dat D66 bij gemeenten een aantal zaken wil stimuleren, vragen of in de toekomst verplichten. D66 wil graag stimuleren dat de gemeenten meer mogelijkheden krijgen om te sturen op bouw, o.a. door onteigening en leegstandsheffing. Verder wil ze gemeenten aanmoedigen om actief grondbeleid te voeren, planbatenheffing te gebruiken en wil ze gemeenten meer mogelijkheden geven voor het aankopen van grond, tegengaan van grondspeculaties en het creëren van speelplaatsen en groen. Hiervoor wordt jaarlijks 2 miljard euro vrij gemaakt.
D66 vraagt van gemeente om goed samen te gaan werken met banken, huiseigenaren, woningcorporaties en zorgorganisaties voor het bouwen van ouderen. En zij vraagt van gemeenten om nieuwbouwlocaties te ontwikkelen volgens ‘de principes van nabijheid, participatie, ecologie en solidariteit’. Ze wil graag dat open ruimten in buurten gebruikt worden voor groene parken, moestuinen, voedselbossen, veilige speelplaatsen, ontmoetingsplekken en sportveldjes.
Als de plannen van D66 doorgang vinden dan worden gemeenten verplicht tot een bouwquotum voor de doelgroepen senioren, jongeren, studenten en alleenstaanden. Gemeenten worden opgeroepen om huizen te bouwen voor mensen met een beperking en/of chronische ziekte. Ook zal het een voorwaarde voor gemeenten worden dat zij aandachtsgroepen huisvest. En worden gemeenten verplicht om bij nieuwbouw minstens 30% sociale huur op te nemen.
Wat betekent het programma van D66 voor woningcorporaties?
D66 wil graag dat woningcorporaties weer ruimte krijgen om te doen waarvoor ze zijn opgericht. D66 wil grootschalig investeren in sociale huur en middenhuur. Zij wil middenhuur toevoegen aan de kernopgave van woningcorporaties. Dit mede omdat het straks mogelijk is om, vanwege de aankomende wijziging van Europese staatssteunregels, via goedkope, geborgde leningen te bouwen. Daarnaast wil D66 ook de btw omlaag brengen waar het de bouw van deze woningen betreft. Hierdoor moet het voor woningcorporaties mogelijk worden om betaalbare huizen te bouwen.
Literatuur
Verkiezingsprogramma D66
Uitvoeringsprogramma D66