Scobe Academy aanwezig op Bouwstenen voor Sociaal Jaarbijeenkomst

Op dinsdag 4 december vond de Bouwstenen voor Sociaal Jaarbijeenkomst plaats in het WTC in Rotterdam. Scobe Academy was hierbij en doet verslag: wat is de huidige stand van zaken in 'gemeentelijk-vastgoed-land'?

De dag begon met een terugblik naar afgelopen jaar door Ingrid de Moel, directeur van Bouwstenen voor Sociaal. Het Huis van de Buurt Vogelvlucht in Leiden heeft de Rode Kers gewonnen; een prijs voor de door gebruikers best beoordeelde wijkvoorziening. De gemeente Zeist* heeft de ‘Goed voorbeeld’-prijs gekregen om hun actieve rol in het verduurzamen van haar eigen gemeentelijk vastgoed. Ingrid reflecteert verder op de steeds belangrijkere rol van informatiemanagement en doet een beroep op gemeenten: 'maak data open voor de markt'. Verder noemt zij het belang van het opstellen van een lange termijn huisvestingsplan en het opzetten van informatiesystemen. Het vastgoedinformatiesysteem O-Prognose van Plandatis is voor het derde jaar op rij als beste door gebruikers beoordeeld.

Artis
Rembrandt Sutorius, directeur van Artis, richt zich in zijn verhaal meer op de toekomst en welke rol het dierenpark hierin kan spelen. De dierentuin wordt niet direct geassocieerd met duurzaamheid, denk aan de ruimtes en hokken die voor de dieren verwarmd moeten worden. Toch is zijn missie om de dierentuin een maatschappelijke en sociale functie binnen de hectiek van de stad te laten vervullen, en te transformeren naar een 'natuurtuin'. “Als enige echt groene plek in Amsterdam willen we in alle opzichten een ontmoetingsplek voor verduurzaming zijn.” Hij wil duurzaamheid concreet maken en stelt ambitieuze doelen: zero footprint in 2030. Of hij dit nu gaat redden of niet, het is in ieder geval een mooi streven. 

Samson
"Tot 2050 moeten 50 maatschappelijk vastgoed objecten per dag worden verduurzaamd", begint Diederik Samson, voorzitter van de Sectortafel Gebouwde omgeving, zijn verhaal. In totaal zijn er 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen die uiterlijk in 2050 verduurzaamd moeten worden. Hoe wordt dit bekostigd? Dit wordt mede bekostigd door de afwezigheid van de energierekening voor de eindgebruiker. Uiteindelijk zal de gasrekening namelijk alleen maar omhoog gaan. Samson erkent dat dit nog onvoldoende is. De rest van de kosten moeten worden opgevangen door subsidies, eigenaren en door normen te stellen. Samsom adviseert eigenaren en beheerders van maatschappelijk vastgoed daarom een proactieve aanpak, oftewel: "Kom in actie!". 

De Rode Kers
De eerste sessie die we bijwonen is die van de Rode Kers. Geïnspireerd door de website Booking.com, willen de makers van de online tool het maatschappelijk vastgoed (wijkcentra, scholen etc.) in kaart brengen en hier een waarderingssystematiek aan hangen. Zo kan er op gebouwniveau aangegeven worden wat de gebruikerservaring is en wat er eventueel beter kan. Daarbij kun je je onderling vergelijken en van elkaar leren. Kun je het gebouw bijvoorbeeld voor meerdere functies inzetten om de ruimtes zo optimaal mogelijk te gebruiken? Daarnaast kan deze tool voor ambtenaren een belangrijke rol spelen: door het belang van het gebouw te kennen kun je aan leidinggevenden onderbouwen wat er met een bepaald gebouw moet gebeuren: verkopen, houden of transformeren?

De ideale vastgoedorganisatie
...bestaat niet! Daar zijn we achtergekomen tijdens de tweede sessie op de bijeenkomst. Binnen de vastgoedorganisatie van gemeenten zijn er drie rollen die je kunt aannemen: technisch beheerder, vastgoedprocesmanager en de prestatiemanager (de organisatie faciliteert en werkt samen met partners). De meeste gemeenten begeven zich in de eerste of tweede rol, het meest lastige is om de laatste rol aan te nemen en dit gebeurt vaak nog niet. De gemeente Tilburg heeft de afgelopen jaren een nieuwe koers ingezet en neemt steeds vaker de rol van prestatiemanager aan. Dit was geen makkelijk proces. Zij hebben het aantal contractpartners naar beneden gebracht, waarbij enkel BAM overbleef om voor het technisch beheer te zorgen. Daarbij duren contracten langer: van 4 naar 10 jaar. Hierdoor kan er een duurzame relatie met partners worden opgebouwd die minder onderhevig is aan politieke gevoeligheid. Elke rol vereist een andere houding en competenties van de ambtenaar. Als je als organisatie een eenduidige visie hebt wat je met vastgoed wil, kan je dit ook makkelijker in uitvoering brengen, is de les die wij meekrijgen. 

Lessons learned
Wat hebben we deze dag mee naar huis genomen? Naast een goodiebag met het Scholenkwartet en interessante tijdschriften en factsheets, hebben we een hoop geleerd en weten we dat het gemeentelijk vastgoed volop in beweging en ontwikkeling is. Tijd om aan de slag te gaan. Wat is de les van vandaag? Maak gemeentelijk en maatschappelijk vastgoedmanagement passender, duurzamer, professioneler en slimmer. Daarbij is het noodzakelijk voor publieke en private partijen elkaars wereld beter kennen en te zorgen dat je dezelfde taal spreekt. Ook werd duidelijk dat kosten transparanter moeten worden. Al met een inspirerende dag met genoeg stof tot nadenken. 

Wil je aan de slag met jouw gemeentelijk vastgoedmanagement? Volg dan de cursus Beleidsmedewerker vastgoed, hou onze website in de gaten voor actuele startdata. 

* De gemeente Zeist wordt als casus beschreven tijdens de masterclass Duurzaam gemeentelijk vastgoed op 22 januari 2019.