Rioolwaterzuivering als energiehub | interview met Iris Adriaansen van Waterschap Brabantse Delta

Wat doe je precies bij Waterschap Brabantse Delta?
Mijn functie gaat over een innovatief en klimaatneutraal waterschap. Als waterschap kijken we waar de mogelijkheden liggen, zonder gelijk op elk nieuw idee in te springen. Als beleidsmedewerker adviseer ik over beleidsvraagstukken en organiseer ik samen met collega’s de vertaling van abstracte doelstellingen naar concrete acties. Het leukste vind ik de doelstellingen zonder een pasklaar antwoord. Dat we echt moeten zoeken en experimenteren.

Wat voor doelen zijn dat dan?
Nou we streven er natuurlijk naar om per 2035 klimaatneutraal te zijn. Maar we stoten broeikasgassen, CO2, lachgas én methaan uit, dus dat is wel redelijk ambitieus. Dat neemt overigens niet weg dat we goed kijken naar de mogelijkheden. Daarnaast verbruikt de zuiveringsinstallatie veel energie maar kan het ook fungeren als energiehub door verschillende technologieën en processen te integreren die energie opwekken, besparen en terugwinnen. Denk hierbij aan biogasproductie, warmteterugwinning en productie van elektriciteit.  Momenteel lopen er veel onderzoeken waarbij juist de verbinding wordt gelegd tussen de gebouwde omgeving en de industrie.  

Hoe ziet die link met de gebouwde omgeving er uit?
We kijken hiervoor kritisch naar de locaties van onze zuiveringen. Is het in de buurt van de gebouwde omgeving? Is er groene opwek mogelijk in de buurt? We gaan dan in gesprek met de netbeheerder over de mogelijkheden en moeilijkheden van bijvoorbeeld het elektriciteitsnet. Met de gemeente praten we over de plannen voor de warmtetransitie. Zit er een duurzame bron? Ligt er een warmtenet? Kunnen wij daar vanuit de zuivering of vanuit het oppervlaktewater wat voor betekenen?

Er is dus wel echt samenwerking nodig om dit soort projecten tot een succes te maken…
Zeker, en dat is best lastig. Er zijn grote investeringen nodig waarbij ook geïnvesteerd moet worden buiten onze eigen organisatie om. Deze investeringen moet je als overheden samen doen. De overheid pakt de lead. Ook private partijen willen graag meedenken. Je hebt alleen te maken met een tempoverschil tussen overheid en commerciële partijen. Dat gaat steeds beter, vooral oplossingen op lokaal niveau werken goed. Maar je hebt elkaar inderdaad wel nodig.

Welke rol speelt de RES hierbij?
Als waterschap zijn we direct betrokken bij de Regionale Energie Strategie (RES).Het is een samenwerking tussen 16 gemeenten, 2 waterschappen, provincie en de netbeheerder. Wij leveren vanuit Waterschap Brabantse Delta de procesregisseur en pakken hiermee een coördinerende rol. De RES is een samenwerkingsverband en planningsinstrument binnen Nederland, opgezet om vanuit de regio bij te dragen aan de nationale klimaatdoelstellingen. De RES speelt een cruciale rol in de energietransitie van Nederland. Bijvoorbeeld voor het realiseren van duurzame opwek. Waar willen en kunnen we dit wel of niet in de regio? Hoe vullen we regionaal de warmtetransitie in en welke bronnen komen hiervoor in aanmerking? En het energiesysteem van de toekomst, hoe ziet dat er uit? Gaan we meer kabels trekken? Of gaan we juist voor energiehubs? De samenwerking gaat onderling heel goed, ondanks dat we zo’n grote regio vertegenwoordigen met elkaar.

Gaat het verduurzamen volgens jou snel genoeg?
Er is wel urgentie nodig om écht beweging te krijgen. Regelgeving kan daar een boost aan geven, maar het gaat vooral om het probleem zelf. Bijvoorbeeld een vol elektriciteitsnet, dat is niet zomaar opgelost. We moeten met elkaar een stap extra durven zetten in onbekende richting. Nu water en bodem sturend zijn hebben we een steeds grotere rol bij gebiedsinrichting. Ik zie dat bij grote energieprojecten keuzes gemaakt moeten worden en niet altijd alles overal kan. Ook hier is geen pasklaar antwoord, maar met elkaar kijken we steeds meer naar wat er wel kan.

Iris heeft bij Scobe de opleiding Gebiedsregisseur vanuit bodem en water gevolgd. Meer weten? Scobe | Gebiedsregisseur vanuit bodem en water