Regeling bodemkwaliteit aangepast in verband met glasschuim

Schuimglas toegestaan

Op 19 januari 2023 gaf het ministerie van I&W toestemming om schuimglas toe te passen. Gemeenten, waterschappen en provincies kregen hiermee de beschikking over een materiaal dat helpt in de strijd tegen bodemdaling en zettingen van infrastructuur.[2] “Binnenkort wordt daarom de Regeling bodemkwaliteit (Rbkw) aangepast, zodat schuimglas toegepast kan worden als licht funderingsmateriaal voor wegen in verzakkingsgevoelige gebieden,” beloofde staatssecretaris Heijnen.[3] Glasschuim is in de wegenbouw in Zweden, Noorwegen en Duitsland veel toegepast. Glasschuim of schuimglas wordt gemaakt van oud glas van flessen, vensters en autoruiten dat op hoge temperatuur wordt opgeschuimd. De brokjes van tussen de 10 en 60 millimeter die uit de oven komen, kunnen o.a. gebruikt worden als lichtgewicht fundering voor wegen op slappe bodem.[4]

Nu alleen transparant glas

Voor het ophogen van infrastructuur gebruikt men nu vaak zogenaamde Building Information Models (BIM’s), lavagesteente uit Griekenland of EPS (geëxpandeerd polystyreen). EPS is een aardolieproduct. Schuimglas is een zeer licht, circulair ophoogmateriaal. Tot nu toe is slechts één type schuimglas gecertificeerd en dus toegestaan in Nederland: alleen wanneer transparant glas wordt gebruikt bij de productie, mag het worden toegepast. Maar dit gaat gelet op de reacties op de consultatie veranderen.

Geen uitspoeling zware materialen

Wanneer ook gekleurd glas wordt gebruikt, zou volgens de huidige wetgeving te veel kans zijn op uitspoeling van zware metalen. Pilots (proefopstellingen in de praktijk, zoals in Hazerswoude-Dorp, gemeente Alphen aan den Rijn)  geven echter aan dat van uitspoeling nauwelijks sprake is. “Na beoordeling door RIVM blijkt het verantwoord een aanpassing van de regelgeving door te voeren die het toepassen van schuimglas mogelijk maakt als funderingsmateriaal onder wegen. Daarom zal de Regeling bodemkwaliteit (Rbk) worden aangepast, zo luidt het voorstel.

Normen

Met deze wijzigingsregeling wordt daarom:

• een uitzondering voor aanpassing van een aantal toetsparameters voor schuimglas opgenomen;
• een nieuw en een gewijzigd normdocument aangewezen.

De Regeling bodemkwaliteit 2022 wordt gewijzigd, waardoor:

• de maximale emissiewaarde voor schuimglas, uitgedrukt in mg/kg droge stof voor geblazen glasgranulaat voor de stoffen antimoon, arseen, chroom en koper, met een factor 3 wordt verhoogd. Hierdoor is de bouwstof vaker toe te passen;
• het gebruik van een tweetal normdocumenten wordt verplicht om gebruik te maken van de uitzonderingen voor zwelklei (BRL 5079) en schuimglas (BRL 9331). Hiermee is de toepassing voor zwelklei gekoppeld aan verplichte kwaliteitsborging en productcontrole.[5]

Kosten

Schuimglas kost op dit moment ongeveer € 250/m3.leverprijzen. Zand kost gemiddeld € 20/m3 (afhankelijk van transportafstand en beschikbaarheid). Het gewicht is echter 7 keer zo laag (200-250 kg/m3 versus 1.400-1.500 kg/m3). Prijs per m2 voor 1 meter ophoging is dus € 250 versus € 20 voor zand. Rekening houdend met nog extra kosten, die ook bij iedere ophoging moeten worden gemaakt (o.a. het herbestraten) zou bij meer dan 2 à 4 keer zand vervangen glasschuim voordeliger zijn. Dat wordt waarschijnlijk nog beter. Door de toename van het aantal producenten zal dat naar verwachting zakken.

Literatuur

[1] Overheid.nl | Consultatie Wijziging Regeling bodemkwaliteit 2022 (wijziging normstelling zwelklei en schuimglas)

[2] Brief bodembeleid vergaderjaar 2022–2023, 30 015, nr. 112 blz. 3
Verzamelbrief bodem en ondergrond.pdf

[3] Verslag Nota-overleg Water/Bodembeleid 27 maart 2023, blz. 56; vergaderjaar 2022–2023, 27 625, nr. 623

Verslag van een notaoverleg, gehouden op 27 maart 2023, over Water en Bodem sturend.pdf

[4] Staatssecretaris maakt weg vrij voor glasschuim   (Cobouw 31 januari 2023)

[5] Ontwerp Wijziging Regeling bodemkwaliteit 2022 (wijziging normstelling zwelklei en schuimglas).pdf