Praktijkvoorbeeld; passief bouwen eerste voortgezet onderwijs school

Passiefhuis: efficiënte woning voor energiebesparing

Een innovatieve manier van bouwen is het ‘passief bouwen’. In de ons omringende landen (met name Duitsland en Oostenrijk) is het passief bouwen flink in opkomst.[1] Centraal in deze bouwvorm staat het ‘passiefhuis.’ Een gebouw is pas officieel een passiefhuis als de nationale Passiefhuis Stichting zowel een ontwerpcertificaat als een uitvoeringscertificaat heeft afgegeven. Bij openbare gebouwen kozen vooral scholen voor “passief bouwen.’

Vijf principes

De grondleggers van het passieve bouwen Bo Adamson en Wolfgang Feist hebben bij het Passiefhuis doelbewust materiaalgebruik buiten beschouwing gelaten. Het doel was dat het een methodiek is dat onafhankelijk is van het type materiaal gebruik. Passieve gebouwen zijn comfortabel en hebben nauwelijks verwarming nodig. Een Passiefhuis kent daarom vijf kernbeginselen:

• optimaal gebruik van de zon
• een compacte en goede thermische schil
• kozijnen met drievoudig glas
• weinig luchtinfiltratie door goede kierdichting
• een goede ventilatie met warmteterugwinning (WTW)

Zuidelijk ‘georiënteerd’

Een passief gebouw wordt op het zuiden georiënteerd, want:

- Deze oriëntatie maakt benutting van passieve zonnewarmte in het stookseizoen mogelijk.

- In de zomer is die zuid oriëntatie nog belangrijker om oververhitting te voorkomen. De zonnebaan heeft hiervoor een ingebouwd regelmechanisme. In het zuiden staat de zon in de winter namelijk veel lager aan de hemel dan in de zomer. Daardoor kan de winterzon gemakkelijk binnen komen en kan ongewenste zomerzon gemakkelijk worden buitengehouden.

Kenmerken

Andere kenmerken van een passief gebouw zijn:

• de aanwezigheid van grote ramen aan de zuidkant en vaak kleinere ramen aan de noordzijde en is compact gebouwd om de hoeveelheid geveloppervlak zo beperkt mogelijk te houden.
• De aanwezigheid van interne zonering. Dat wil zeggen dat ruimten, waar warmte gewenst is, aan de zuidkant liggen. Dat zijn: woonkamers, kinderkamers en dergelijke dus aan de zuidkant. Ruimten die warmte produceren of geen warmte nodig hebben liggen aan de noordkant. Dat zijn: keukens, trappenhuizen, bergplaatsen, of garages.
• Het kan vrijwel alle materialen en constructiemethoden worden gerealiseerd.
• De investeringen zijn groter dan bij een klassiek gebouw.

Ervaring school

Een voorbeeld van openbaar gebouw dat “passief” werd gebouwd, is een school in het voortgezet onderwijs, GSG Leo Vroman in Gouda.[2] Na tien jaar is de schoolleiding heel tevreden: “Destijds was het een forse investering, maar we zijn er heel tevreden mee en hebben de investering in 10 jaar terugverdiend.” Opmerkelijk is het energieverbruik dat een stuk lager is.

Leerpunten waren volgens de schoolleiding:

• Betrek de medewerkers vanaf het begin bij het proces en licht de keuzes toe.
• De implementatie van een tochtportaal tijdens de bouw.
• Toepassen van klepramen in ieder leergebied. “In de zomer werken deze ramen nadelig omdat er onnodig warmte het gebouw binnenkomt. Buiten openingstijden gaat het in de zomer goed omdat het ventilatiesysteem ’s nachts koudere lucht naar binnen haalt.”

Conclusie

Kies het juiste bouwlocatie: de locatie van het Passiefhuis is cruciaal. Het is belangrijk om een locatie te kiezen die optimaal is georiënteerd om te profiteren van passieve zonne-energie en beschutting te bieden tegen koude wind.

Literatuur

• Passieve scholen hebben een comfortabel en een gezond binnenklimaat!

https://passiefbouwen.nl/scholen-gezond-binnenklimaat 

• Passief bouwen in internationaal perspectief, Siebe Schootstra; 12 maart 2019

Passief bouwen in internationaal perspectief – Energie & Transitie

• Uniek en duurzaam gemeentehuis en gemeentewerf in Bronckhorst

Uniek en duurzaam gemeentehuis en gemeentewerf in Bronckhorst | Gemeente Bronckhorst