Bodem

PFAS Restrictiedossier en bodem

dinsdag 13 augustus 2024

Vijf Europese landen, waaronder Nederland, hebben in 2023 een voorstel ingediend om Europees de productie, handel en het gebruik van deze stoffen zoveel mogelijk te beperken. Dit heet het PFAS restrictiedossier voor de Europese stoffenwetgeving REACH. Wat betekent dit voor bodem?

Achtergrond

In de Europese REACH-verordening staat nauwkeurig beschreven hoe een restrictievoorsteldossier moet worden samengesteld. Het voorstel wordt ingediend bij de European Chemicals Agency (ECHA). Daarna brengen twee wetenschappelijke comités een advies uit en start er een openbare raadpleging. Uiteindelijk besluiten de Europese lidstaten of het voorstel voor een Europees verbod op PFAS wordt aangenomen of niet. Eind 2019 bleek al dat het voorstel op ruime steun kon rekenen in de Milieuraad in Brussel. Het RIVM heeft daarvoor onderzoek gedaan naar de risico's van PFAS-emissies (inclusief F-gassen). In juni is het Nederlandse rapport verschenen[1].

Effect bodem

Wat gaat het restrictiedossier betekenen voor bodem? Het dossier gaat over producten. Als we de handel in grond zien als een product dan zou dit bodem kunnen raken. Echter, de maatregel gaat pas in boven de 25 ppb (25 µg/kg). Daar zit grond veelal onder. Wel vindt in het kader van het Actieprogramma PFAS van Ministerie van I&W en VNO-NCW nader onderzoek plaats, waarbij het Expertisecentrum PFAS adviseert.

Foto's zetsteen en mal: Hoogwaterbeschermingsprogramma; kust bij Hansweert: Depositphotos 

Stenen bakken

Er zijn ontwikkelingen gaande om stenen te bakken uit slibfracties. Die zouden wel in gevaar kunnen komen, omdat er veel hogere concentraties PFAS ontstaan. Zo ligt er nu een proefvak in de dijk bij Hansweert aan de Westerschelde[2]. Ook het gebruik van slib uit de Eemshaven om stenen van te bakken komt onder druk te staan[3]. Maar ook door SADC, de gebiedsontwikkelaar van Schiphol[4], wordt er nagedacht over het gebruik van stenen uit slib; dit omdat SADC circulariteit hoog in het vaandel heeft staan. Al deze circulaire initiatieven wordt mogelijk de das omgedaan.


Literatuur

[1] De risico's van PFAS (inclusief F-gassen) emissies- samenvatting van de onderbouwing van het REACH restrictievoorstel. Juni 2024

[2] https://www.deingenieur.nl/artikel/circulaire-dijkversterking-met-stenen-van-geperst-slib

[3] https://www.rtvnoord.nl/nieuws/1093841/baggerslib-uit-eems-dollard-wordt-in-friesland-gebruikt-om-bakstenen-van-te-maken

[4] https://www.schiphol.nl/nl/schiphol-als-buur/pagina/circulaire-oplossing-voor-pfas