Planeconomie & Vastgoedrecht

Overzichtswerk van de rechtspraak t.a.v. anterieure overeenkomsten van IBR gepubliceerd

maandag 2 december 2024

Op 07-11-2024 verscheen bij het Instituut voor Bouwrecht de publicatie “De anterieure overeenkomst: grenzen aan contractsvrijheid? Een integrale analyse van het juridisch speelveld.”[1]  Het is een preadvies.

Compleet

Het is een breed advies met onder andere de volgende onderwerpen:

  • Publiekrechtelijke medewerking
  • Totstandkoming
  • Bevoegdheden overeenkomst
  • Bouwplannen
  • Financiële afspraken en kostenverhaal

Daarnaast volgen nog onderdelen over bouwplannen, aanbesteding en Didam alsmede staatssteun. Al met al een compleet overzicht.

Besluitvorming B&W

Een interessante paragraaf is die over de besluitvorming van B&W. We quoten:

“Indien de feiten en omstandigheden van het geval (of zoals in het arrest Almere/Weernekers, de tekst van een overeenkomst) aanleiding geven voor de duiding als opschortende voorwaarde, betekent dit dat sprake is van een overeenkomst, waar de werking van is opgeschort totdat de vereiste goedkeuring is verleend. Een dergelijke, voorwaardelijke overeenkomst moet worden getoetst aan artikel 6:23 lid 1 BW (hetgeen de Hoge Raad in het arrest Almere/Weernekers deed). Uit de (lagere) jurisprudentie volgt dat hierover voorheen verschillende opvattingen bestonden. Zo werd wel een als opschortende voorwaarde kwalificerend goedkeuringsvoorbehoud als zogenoemde ‘potestatieve voorwaarde’ beschouwd. Het voorbehoud aldus beschouwd, komt geen (zuiver) voorwaardelijke verbintenis tot stand, omdat de inwerkingtreding afhankelijk is van de wil van (het bestuursorgaan behorende bij) een der partijen. Deze lezing is na het besproken arrest wat mij betreft niet meer houdbaar.

Gevolgen schending grenzen contractsvrijheid

Overtreden van de grenzen van dwingend recht leidt tot overschrijden van de grenzen van de anterieure overeenkomst. Interessant is dan om te lezen wanneer de overeenkomst (deels) vernietigd wordt en er een plicht kan blijven om voor de geleverde prestatie de marktwaarde te betalen.  

Conclusie

Veel in de bundel is gelukkig bekend en doorgevoerd in de praktijk van het anterieur contracteren. Voor een nieuwkomer is het een welkom overzicht. Jammer is dat niet wordt ingegaan op de posterieure overeenkomst en het overgangsrecht.

Literatuur

[1] https://www.ibr.nl/publicaties/publiekrecht-publicaties/publiekrecht-omgevingsrecht-publicaties/de-anterieure-overeenkomst-grenzen-aan-contractsvrijheid-een-integrale-analyse-van-het-juridisch-speelveld/

naar nieuwsoverzicht