Planeconomie & Vastgoedrecht

Oproep van de VvG: meer ruimte voor actief grondbeleid

donderdag 15 juni 2023

De laatste VvG-vergadering hebben we het weer gehoord: laten we meer aan de slag gaan met actief grondbeleid. In dat kader past de brief die de VvG op 14 maart heeft gepubliceerd. Deze brief beoogd  om de Tweede Kamer te informeren over de gewenste vernieuwing van het grondbeleid. De brief bevat 9 punten. In volgorde van prioriteren zoals Scobe het ziet gaan we ze langs:

  1. Versnellen processen en procedures woningbouw
    Met stip op één. Het is belangrijk om waar mogelijk procedures te versnellen en de mogelijkheden voor verkorting van doorlooptijden te benutten.  Zorg dat er één moment voor belanghebbenden is om naar de rechter te gaan en werk aan een snellere behandeling bij de rechter.
     
  2. Behoud Financiële stimuleringsmaatregelen
    De Woningbouwimpuls heeft veel verschil gemaakt in het vlottrekken van gebiedsontwikkelingen. Wij merken dat velen in het veld een beetje zenuwachtig worden van de planning. Dat is prima; het houdt de vaart erin. Herintroduceer stimuleringsmaatregelen voor de bouwstart van woningbouwprojecten. Niet helder is wat dat is, maar ik kan mij voorstellen dat dat de oude premie (A) woningen zijn. Wat mij betreft mogen ook nieuwe instrumenten zijn als de doorbouwgarantie en effectieve fiscale maatregelen. Als we maar snelheid halen.
     
  3. Zorg dat waardevermeerdering zoveel mogelijk in het gebied blijft
    Behoud de waarde in het gebied; ga grondspeculatie tegen en laat de waardestijging aan de samenleving ten goede komen. Dit ‘weglekken’ kan de Rijksoverheid tegengaan door het instrumentarium voor actief grondbeleid te promoten, maar je zou ook een rem op het aantal doorverkopen kunnen zetten of de regels grondbeleidsinstrumentarium aan te passen.
     
  4. Baseer de onteigeningswetgeving op de waarde vóór bestemmingswijziging
    Gebiedseigenaren liften momenteel te veel mee op de waardeontwikkeling van het gebied bij een functiewijziging zonder zich daarvoor in te hoeven zetten of risico te lopen. De waardeontwikkeling zou juist ten goede moeten komen aan de gebiedsontwikkeling in brede zin. Dit kan bijvoorbeeld door de schadeloosstelling bij onteigening te baseren op de waarde vóór bestemmingswijziging. Leg dan wel een moment vast hoever je terug moet in de tijd.
     
  5. Verlaag de drempel voor inzet van voorkeursrecht door als Rijk mee te doen
    Gemeenten kunnen zich gesteund weten als het Rijk mee kan doen in de aankopen.
     
  6. Aanscherping van de voorwaarden voor zelfrealisatierecht
    Koppel dit recht aan partijen die de doelstelling en het vermogen hebben om de ontwikkeling daadwerkelijk uit te voeren. Dit werkt minder vertragend.
     
  7. Neem een rol in de ontwikkeling van het vakgebied als werkgever
    Stimuleer de kennisontwikkeling met partners op het vakgebied van grondzaken, planeconomie en gebiedsontwikkeling.
     
  8. Maak het kostenverhaal compleet en eerlijker
    Help als Rijk gemeenten om vroegtijdig en officieel de grondaankopende partijen te laten weten met welke eisen van duurzaamheid, betaalbaarheid woningen en soorten kostenverhaal ze te maken krijgen. Maar sla niet door, zodat er geen innovatie mogelijk is.
     
  9. Versimpel het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voor provincies en gemeenten
    Het BBV is op onderdelen onnodig complex, onnodig risicovol, te weinig transparant en niet in overeenstemming met de werkelijkheid. We kunnen dit alleen maar onderschrijven.

We snappen dat het niet is genoemd, maar als punt 10 zou wat ons betreft ook kunnen zijn als de Minister locaties aanwijst.