Nieuwe manier berekenen CPI heeft forse impact op overeenkomsten en grondexploitaties

Oude en nieuwe CPI

In juni komt de inflatie, volgens de eerste snelle raming, uit op 5,7 procent. Inflatie wordt berekend als het procentuele verschil tussen de CPI in de betreffende maand en de CPI in dezelfde maand een jaar eerder. In het cijfer van juni is voor het eerst gebruikgemaakt van een nieuwe methode voor het meten en verwerken van energieprijzen. In de oude methode voor energieprijzen werden alleen gegevens gebruikt van nieuwe contracten die huishoudens bij energieleveranciers afsluiten, terwijl in de nieuwe methode ook gegevens van lopende contracten zijn meegenomen. In dit bericht leggen we uit wat deze overstap betekent voor de CPI en de inflatie.

Hoe te handelen bij contracten?

De voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag heeft in een vonnis van uitspraak van 4 mei 2023, dat onlangs is gepubliceerd, de vordering van de verhuurder tot huurverhoging op grond van het CPI-cijfer (14,5%) afgewezen. Volgens de rechter staat art. 17.4 van de algemene bepalingen (ROZ) daaraan in de weg, nu het CBS per 1 juni 2023 een nieuwe meetmethode hanteert. Kortom, nu volgens de rechter het CPI (aldus het CBS) niet meer accuraat is, dienen partijen op grond van art. 17.4 van de Algemene Bepalingen met elkaar in overleg te treden over hoe om te gaan met de wijziging van de huurprijs.

Gevolgen grondexploitatie 

Veel gemeenten gebruiken bij de actualisatie van hun grondexploitaties de Outlook van Metafoor. In deze outlook worden de parameters die gerelateerd zijn aan lonen (plankosten, looncomponent bouw-/GWW-kosten etc.) beïnvloed door effecten in een CPI, echter zijn ontwikkelingen in CAO en op de grondstoffen- en energiemarkten veel meer bepalend. Op de vraag wat de invloed is van een nieuwe rekenwijze op de verschillende parameters geeft Erik Berkelmans van Metafoor aan dat dat nu nog niet te bepalen is. Daarbij is het volgens hem ook goed om te bedenken dat oude reeksen (CPI-cijfers) alleen met terugwerkende kracht aangepast mogen worden als de methode ‘evident fout’ is, dat is nu niet het geval. Het outlook team van Metafoor kijkt jaarlijks kritisch naar de (verwachte) ontwikkelingen van de parameters en betrekt in de outlook een breed scala aan cijfers. Zoals gebruikelijk komt de outlook in het vierde kwartaal beschikbaar via de site van Metafoor Ruimtelijke Ontwikkeling en LinkedIn berichten.

Gevolgen anterieure overeenkomsten

Voor grondprijsafspraken zou de opbrengst opeens flink verhoogd kunnen zijn. Dat is een mee- of een tegenvaller; net aan welke kant je staat. Nu blijkt dat de gebruikelijke methode evident onjuist is zou met in acht name van de uitspraak van de voorzieningenrechter hier toch ook een beroep op kunnen worden gedaan als er plots een fors hoger bedrag moet worden afgerekend.