Planeconomie & Vastgoedrecht

Nieuwe belangstelling voor samenwerking gebiedsontwikkeling en fiscaliteit

woensdag 2 juli 2025

Samenwerking tussen marktpartijen en gemeenten staat weer in de belangstelling. Recenteberichten in Cobouw [1][2] en het ministerie[3] tonen dit aan. Daarbij hebben uiteraard de financiële (geld)stromen veel aandacht. Taxeren van gronden is in dit verband niet eenvoudig, omdat hier ook kennis over de fiscale planning bij komt kijken. We laten je hier wat zien.

De historie – hoe aandacht voor fiscaliteit verdween

In het verleden zijn er veel CV/BV ’s of Gemeenschappelijke Exploitatiemaatschappij (GEM) opgericht. Een CV/BV heeft als doel dat de risico’s voor de deelnemers beperkt blijven tot de BV. De CV maakt het daarbij mogelijk om iedere partij haar eigen fiscale regime te laten volgen. Er was dus bijzondere aandacht voor fiscaliteit. Tijdens de crisis van na 2008 zijn er ook een aantal CV/BV’s ontmanteld, mede omdat ze te duur werden en onvoldoende besluitvorming kon worden bereikt.

Ten aanzien van de samenwerking hebben we daarna een periode gezien van min of meer zelfstandige gebiedsontwikkeling (Development Apart Together). Iedere partij ontwikkelt voor zichzelf op eigen grondgebied. De gemeente ontvangt van de marktpartijen een bijdrage voor kosten die ze maakt en wordt het openbaar gebied tegen €1 geleverd, om een “kasrondje” te beperken.

Het heden – waarom wel?

De afgelopen jaren zien we juist weer aandacht voor samenwerking zoals in de kamerbrief over doorbraaklocaties[4]: grote locaties waar publiek-private samenwerking mede als middel wordt gezien voor de oplossing van de problematiek van de gebiedsontwikkeling. Ook tijdens het voorlaatste VvG congres was hier aandacht voor.

Aandacht voor fiscaliteit zorgt ervoor dat er niet onnodig geld weg lekt.  Zonder compleet te zijn, hierbij een aantal aandachtspunten waaraan gedacht kan worden:

  • De bekende leveringen van grond en delen van gebouwen met vrijstelling van omzetbelasting, zodat de verkrijger alleen overdrachtsbelasting moet betalen
  • Gemeenten zijn voor hun verkrijgingen vrijgesteld van overdrachtsbelasting.
  • Wegen (met riolering) zijn in een aantal gevallen ook gebouwen met mogelijke levering in de overdrachtsbelasting.
  • Versnelde afschrijving bij transformatie op boekwaardes voor de vennootschapsbelasting, wat tot verlaging van inbrengwaardes kan leiden.
  • Aandacht voor de fiscale winst bij vennootschapsbelasting.

Voor al deze aandachtspunten geldt dat ze het beste werken in combinatie. Daar zitten uiteraard grenzen aan, maar aandacht voor fiscaliteit kan zomaar 10% aan inbrengwaarde schelen.

Waarde van gronden – de impact

Hoe een samenwerking vorm wordt gegeven heeft gevolgen voor de waardering van gronden en gebouwen. Daarbij speelt fiscaliteit een belangrijke rol. Andere factoren zijn onder meer risico’s, waarde grondslag en programma.

Literatuur

[1] https://www.cobouw.nl/328126/van-touwtrekken-naar-samen-bouwen-markt-en-gemeente-delen-grond-en-geld-in-pps-gnephoek

[2] https://www.cobouw.nl/325658/blog-2025-pps-is-dood-lang-leve-pps

[3] Zie brief van ministerie van VRO over doorbraakaanpak en locaties van 12 juni 2025

[4] Zie brief van ministerie van VRO over doorbraakaanpak en locaties van 12 juni 2025

 

naar nieuwsoverzicht