Duurzame gebiedsontwikkeling

Kunnen we om Mona Keizer heen als het gaat om strengere duurzaamheidseisen?

dinsdag 15 oktober 2024

Mona Keizer heeft als minister aangekondigd dat er geen aanscherping komt van de MPG eisen. Dat roept de vraag op of er een mogelijkheid is om bovenwettelijke mogelijkheden te realiseren die verder strekken dan het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Professor Arjan Bregman gaat hier in een artikel in het Tijdschrift voor Bouwrecht[1] op in, nog voordat de minister haar besluit afkondigde. Wij gaan hier weer op in en zien nog een paar kleine lichtpuntjes.

Publiekrecht
Bieden maatwerkregels en maatvoorschriften een mogelijkheid? Regels zijn regels in het omgevingsplan, die beperkt zijn tot een bepaald werkingsgebied en functie. Maatwerkvoorschriften zijn verwerkt in een beschikking en zien op een individueel geval. Beide maatwerkbevoegdheden zijn echter niet toegestaan als het gaat om duurzaamheid. Op het laatste moment bij de invoering van de Omgevingswet is deze optie geschrapt, omdat het de uniformering van de industriebouw zou frustreren en daarmee de toepassing. Het enige is verpakken in de (beeld)kwaliteit. Dan kan gedacht worden aan houten woningen of sedumdaken[2]. De motivatie mag dan niet zijn een lagere MPG, maar ruimtelijke kwaliteit.

Vrijwillig
Iets anders is het vrijwillig overeen komen van een gevraagde kwaliteit in een tender, waarvan de minimale male eisen niet hoger zijn dan de wettelijke, maar waarvoor punten zijn te halen als het meer is. Dat is wel toegestaan.

Gronduitgifte
Dan nog een paar zaken bij gronduitgifte:

  • De gemeente Breda gaf grond uit, waarbij -vrijwillig- de woningen moesten voldoen aan het toenmalige GIW-garantiesysteem. De Hoge Raad gaf aan dat dit niet kon, omdat het in strijd is met artikel 122 Woningwet. Artikel 122 Woningwet reguleert onder andere het eisen van bovenwettelijke technische eisen.
  • In Tytsjerkstreradiel was de eis dat de bewoners op hun kosten zouden aansluiten op een regenwatersysteem. Met een beroep op het feit dat het bouwbesluit voldoende regelt welke bouwkundige milieumaatregelen de gemeente mag eisen, mag dit volgens de rechtbank niet.
  • Ook een verlaging van de grondprijs, als iemand energiebeperkende maatregelen doorvoert die tot een lagere energienorm leidt, zijn aldus een zaak in de gemeente Buren niet toegestaan De gemeente mag wel een subsidie geven; uiteraard binnen wettelijke kaders.

Conclusie
Samengevat: eisen langs publiek- of privaatrechtelijke weg van meer dan bovenwettelijke kwaliteit is verboden. Alleen als volledig vrijwillig wordt gekozen voor een maatregel of dat het voortvloeit uit de gewenste ruimtelijke (beeld)kwaliteit kan het wel. Vanuit duurzaamheid kan het niet.

[1]Prof. Dr.ir. A.G. Bregman . “De mogelijkheden van gemeentelijke sturing op duurzaamheid en klimaatadaptatie op grond van de Omgevingswet. In TBR nr 8 2024, p 723-737

[2] https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/gemeentes-mogen-in-2022-duurzame-daken-verplichten/#:~:text=De%20aanleg%20van%20groene%20daken,daken%20in%20bepaalde%20gevallen%20verplichten

naar nieuwsoverzicht