Planeconomie & Vastgoedrecht

Kamer neemt motie aan voor afschaffen van de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties

dinsdag 3 oktober 2023

Eind september nam de Tweede Kamer een motie aan die er voor moet zorgen dat woningbouwcorporaties worden vrijgesteld van winstbelasting. Enerzijds is dat de financiële druk op de corporatie sterk toe neemt en anderzijds is het een principe kwestie.

Nodig
Eerder dit jaar is de verhuurderheffing afgeschaft. Dat zou voldoende zijn geweest om de maatschappelijke opgaven van de woningcorporaties te kunnen realiseren. Maar de omstandigheden in de bouw maken dat moeilijker: de stijgende lonen en de stijgende rente zijn zware lasten voor de gemaakte prestatieafspraken. Bovendien moeten op verschillende plekken huurkortingen worden doorgevoerd. De onrendabele top is geen fictie meer maar volledig werkelijkheid. Als Ymere een negatieve kasstroom krijgt van € 100 mln. per jaar op het bestaande vastgoed is er toch echt iets aan de hand. Dit hebben we in jaren niet gezien. Natuurlijk zal het echt niet overal zo erg zijn; maar toch.

Onderzoek: afschaffing levert woningen op
De woningcorporaties vinden de vennootschapsbelasting voor hen zeer omstreden en hebben onderzoek gedaan naar de effecten op de nieuwbouw. Dit onderzoek geeft aan dat het afschaffen van de ATAD-regeling[1] de corporaties Portaal en Ymere de mogelijkheid geeft om de aankomende tien jaar elk 2750 extra nieuwe woningen te realiseren. Het volledig afschaffen van de vennootschapsbelasting geeft nog meer mogelijkheden: 4000 woningen bij Ymere en 6250 bij Portaal.

De corporaties betalen dit jaar 1,1 miljard euro aan winstbelasting, dat in 2026 oploopt tot 1,4 miljard. Ze kunnen deze vrijgekomen bedragen extra investeren in de bouw van nieuwe sociale huurwoningen, het verduurzamen van bestaande huizen, het leefbaar maken van wijken en het betaalbaar houden van huren. Met deze afschaffing vindt er compensatie plaats van de gestegen kosten van de verduurzaming van de 2,3 miljoen corporatiewoningen en de verdubbeling van de nieuwbouw door woningcorporaties.

Minister: terughoudend over afschaffing
Minister Hugo de Jonge was tijdens het debat zeer terughoudend. Het enige wat hij toezegde was met een inventarisatie “wat het technisch vergt en kost om de vennootschapsbelasting af te schaffen voor woningbouwcorporaties. Over de financiële dekking gaat u uiteraard zelf. Ik kan wel in kaart brengen wat het kost om het te dekken, maar over de dekking gaat u zelf,” aldus een afhoudende minister.

Grondexploitatie

"Met name de negatieve kasstromen waren voor mij een signaal om de corporatie niet meer te zien als partij waar eventueel nog wel wat extra investeringen vandaan konden komen. Dat lijkt op dit moment niet aan de orde. Het is zaak dat we maar niet meer rekenen dan de sociale grondprijs en dat niet aan beleggers over te laten." - Nico Harkes, Scobe Academy


[1] ATAD: Anti-Tax Avoidance Directive. Deze regeling moet belastingontduiking voorkomen. Op grond van de ATAD mogen woningcorporaties 20% van de rente die zij betalen aftrekken van de belasting die wordt afgedragen.

 

Literatuur:

https://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/hugo-de-jonge-moet-corporaties-compenseren

Verslag notaoverleg 11 september 2023 vaste Kamercommissie BZK Tweede Kamer

https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/initiatiefnota-van-het-lid-nijboer-over-diverse-wijken-prettig-wonen-voor-iedereen-tk-35286