Kamer neemt motie aan voor afschaffen van de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties

Extra steun in de rug
Eerder dit jaar is de verhuurderheffing afgeschaft. Dat zou voldoende zijn geweest om de maatschappelijke opgaven van de woningcorporaties te kunnen realiseren. Maar de omstandigheden in de bouw maken dat moeilijker: de stijgende lonen en de stijgende rente zijn zware lasten voor de gemaakte prestatieafspraken. Bovendien moeten op verschillende plekken huurkortingen worden doorgevoerd. Daarom is het volgens de corporaties goed dat de Kamermeerderheid een extra middel geeft om de lasten voor de woningbouwcorporaties te verlichten en meer investeringsruimte krijgen. ''Het zou ontzettend goed nieuws zijn als dit enorme bedrag, dat huurders betalen, nu ook voor huurders kan worden gebruikt. Een belangrijke stap is vandaag gezet in het aanpakken van de wooncrisis,'' aldus de indiener van de motie over de afschaffing van de winstbelasting.

Onderzoek: afschaffing levert woningen op
De woningcorporaties vinden de vennootschapsbelasting voor hen zeer omstreden en hebben onderzoek gedaan naar de effecten op de nieuwbouw. Dit onderzoek geeft aan dat het afschaffen van de ATAD-regeling[1] de corporaties Portaal en Ymere de mogelijkheid geeft om de aankomende tien jaar elk 2750 extra nieuwe woningen te realiseren. Het volledig afschaffen van de vennootschapsbelasting geeft nog meer mogelijkheden: 4000 woningen bij Ymere en 6250 bij Portaal.

De corporaties betalen dit jaar 1,1 miljard euro aan winstbelasting, dat in 2026 oploopt tot 1,4 miljard. Ze kunnen deze vrijgekomen bedragen extra investeren in de bouw van nieuwe sociale huurwoningen, het verduurzamen van bestaande huizen, het leefbaar maken van wijken en het betaalbaar houden van huren. Met deze afschaffing vindt er compensatie plaats van de gestegen kosten van de verduurzaming van de 2,3 miljoen corporatiewoningen en de verdubbeling van de nieuwbouw door woningcorporaties.

Minister: terughoudend over afschaffing
Kamerleden hebben overigens in het verleden een paar keer moties ingediend over afschaffing van deze winstbelasting: in november 2019, juni 2023. Tijdens het notaoverleg op 11 september werden twee moties (van SP/GroenLinks en ChristenUnie) over de winstbelasting ingediend die elkaar overlapten. Minister De Jonge gaf tijdens dit debat geen oordeel over de afschaffing van de vennootschapsbelasting. Het enige wat hij toezegde was met een inventarisatie “wat het technisch vergt en kost om de vennootschapsbelasting af te schaffen voor woningbouwcorporaties. Over de financiële dekking gaat u uiteraard zelf. Ik kan wel in kaart brengen wat het kost om het te dekken, maar over de dekking gaat u zelf,” aldus een afhoudende minister.

Conclusie
Er komt met het aannemen van deze motie bestuurlijke beweging in het afschaffen van de vennootschapsbelasting voor de woningcorporaties. De terughoudendheid van de minister geeft wel aan hoe complex het is. Wij spraken nog even kort met een adviseur uit de sector. Hem zou het niet verbazen als de Vpb blijft, maar er wel een aanvullende faciliteit komt om het probleem te mitigeren.

[1] ATAD: Anti-Tax Avoidance Directive. Deze regeling moet belastingontduiking voorkomen. Op grond van de ATAD mogen woningcorporaties 20% van de rente die zij betalen aftrekken van de belasting die wordt afgedragen.

Literatuur:

https://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/hugo-de-jonge-moet-corporaties-compenseren

Verslag notaoverleg 11 september 2023 vaste Kamercommissie BZK Tweede Kamer

https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/initiatiefnota-van-het-lid-nijboer-over-diverse-wijken-prettig-wonen-voor-iedereen-tk-35286