Planeconomie & Vastgoedrecht

Hoogleraren Korthals Altes en Van der Krabben leggen verschillende accenten bij brief van De Jonge over modernisering van het grondbeleid

donderdag 6 juli 2023

Op 19 juni heeft Minister de Jonge de kamer geïnformeerd over zijn voornemen het grondbeleid te moderniseren om sneller te kunnen bouwen tegen een lagere grondprijs. Vriend en vijand is het er over eens dat dit een goed plan is.

Versnellen processen en procedures woningbouw
Het is belangrijk om waar mogelijk procedures te versnellen en de mogelijkheden voor verkorting van doorlooptijden te benutten. De minister wil dat we bij het maken van afspraken met ontwikkelaars gelijk gaan onteigenen. Voorts wil de Minister dat er één moment voor belanghebbenden is om naar de rechter te gaan en hij werkt aan een snellere behandeling bij de rechter.

Zorg dat waardevermeerdering zoveel mogelijk in het gebied blijft

Behoud de waarde in het gebied; ga grondspeculatie tegen en laat de waardestijging aan de samenleving ten goede komen. Dit ‘weglekken’ kan door het instrumentarium voor actief grondbeleid in te zetten.

Kosten en opbrengsten voorspelbaarder

Maak als gemeente officieel duidelijk met welke eisen van duurzaamheid, betaalbaarheid woningen en soorten kostenverhaal ze te maken krijgen. Expliciet verwijst de Minister hier ook naar het volkshuisvestingsprogramma dat gemeenten moeten gaan maken in het kader van zijn wetvoorstel “Versterking regie volkshuisvesting“. Hiermee is het voor degene die grondaankopen doen duidelijker waar ze rekening mee moeten houden bij biedingen. Het zal zeker invloed hebben op de waarde van de grond.

Willem Korthals Altes: hoogleraar grondbeleid TU Delft

We spraken ook nog even met Willem Korthals Altes, hoogleraar grondbeleid aan de TU Delft. Ook de heer Korthals Altes is positief over de voorstellen. Wel ziet hij een aantal knelpunten. Zo vragen de maatregelen extra capaciteit en kennis van de gemeente en dat maakt het al lastig. Grondbeleid is politiek en zeker onteigening wordt niet zondermeer ingezet. Bovendien is het aan termijnen gebonden en daarmee een risico. Het goede nieuws is dat de duidelijkheid van het kostenverhaal vooraf de inkoopprijs van de grond zou moeten drukken. De waardevermeerdering in het gebied  moeten we nuanceren: de winsten moeten in het gebied blijven. Tot slot wees hij erop dat wat de Minister heeft gezegd over direct inzetten van de onteigening ook al is gebeurd in de tijden van de Vinex.  De geschiedenis herhaalt zich!

Ook voor het Vondelpark werden de winsten al ingezet om het te realiseren

Erwin van der Krabben: hoogleraar vastgoed- en locatieontwikkeling Radboud Universiteit

We hadden ook nog even kort contact met Erwin van der Krabben. Ook hij vond het een het een nobel streven van de Minister. Hij wees er wel op dat al voor 350.000 woningen afspraken zijn gemaakt en dit pas gaat werken voor de verdere toekomst. Daarnaast wijst hij nog op het feit dat de minister nog verder laat uitzoeken of planbatenheffing alsnog geïntroduceerd wordt, om speculatie tegen te gaan. Daar is in de pers niet veel aandacht voor geweest. Kortom we hebben genoeg ontwikkelingen in het verschiet.