Herziening nota grondbeleid: een stuk praktischer

Begin juli heeft de Commissie BBV een herziening van de nota grondbeleid gepubliceerd. De nota vormt een samenvatting van de eerdere nota grondexploitatie van 2016, de nota faciliterend grondbeleid en de vragen en antwoorden die de commissie de afgelopen jaren gegeven heeft naar aanleiding van de toepassing van beide notities in de praktijk. Voor de nauwkeurige volger van de Commissie BBV bevat de nieuwe notitie daarom weinig nieuws. Wel is de notitie als gevolg van deze aanpak flink dikker geworden, maar tegelijkertijd is hij ook een stuk praktischer dan de vorige notitie. Hier wordt met name ingegaan op het onderdeel 'winstneming'.

Wat een stuk beter is geworden ten opzichte van de vorige editie is dat het minder vanzelfsprekend is dat er winst genomen wordt en diverse (indirecte) waarschuwingen om winsten niet in de algemene reserve te laten vloeien. Er wordt sterk gepleit om de oude reserve grondexploitatie weer in het leven te roepen of te behouden om risico’s op te vangen en niet steeds nieuwe cijfers te laten zien. De nota stelt: “De (tussentijdse) winstneming kan overigens worden toegevoegd via een incidentele storting aan een kapitaaldekkingsreserve van investeringen in de begroting te dekken”. Onze ervaring is dat dit voor de financiering van bovenwijkse voorzieningen uiterst relevant is; met name als voorzieningen pas later aangelegd worden dan de grondexploitatie loopt. Die kosten mogen niet in de Grex opgenomen worden, maar moet wel gespaard worden middels tussentijdse winstneming. Ook besteedt de commissie uitdrukkelijk aandacht aan het feit dat de risico’s voor de grondexploitatie gealloceerd moeten worden in het weerstandvermogen en dat dit ook vastgelegd wordt in de beleidsnota’s. Veel gemeenten zullen dat overigens al wel gedaan hebben, maar het is goed dat de commissie hier uitdrukkelijk aandacht aan besteed.

Ook de situatie waarin te veel winst wordt genomen komt aan bod. De commissie stelt “Indien, bijvoorbeeld vanwege veranderende omstandigheden, uit de meerjarenprognoses naar voren komt dat in het verleden te veel winst is genomen, dan dient deze (tussentijdse) winst direct te worden teruggedraaid door een lagere tussentijdse winstneming of zelfs door het treffen van een voorziening of een afboeking die als een negatieve opbrengst ten laste van de exploitatie wordt gebracht”. Ik sluit niet uit dat hierdoor vertragingen in projecten ontstaan (door bijvoorbeeld stikstof) en op de iets langere termijn een nieuwe recessie in de hand werkt. 

De commissie stelt dat de POC-methode niet van toepassing is op faciliterend grondbeleid. Of ze hiermee bedoeld dat er in het geheel geen winst ontstaat, of niet behoeft te worden genomen, is niet helder. Het feit dat 5% van de 'winst' behouden mag worden, laat toch iets anders zien. Bovendien heeft de gemeente ook in deze notitie veel vrijheid om de verdeling tussen actief en faciliterende delen van een grondexploitaties in te richten, waardoor het zomaar zou kunnen dat er wel winst ontstaat. Het facilterend grondbeleid heeft in de notitie zeker een verhelderingsslag ondergaan daar waar het de waardering en boekhouding betreft, maar is nog niet zo doorgewerkt als de actieve exploitaties. Zeker met het oog op het kostenverhaal zoals verwerkt in de Aanvullingswet Grondeigendom vraagt dit nog aandacht.  

Download hier de herziende versie van de nota grondbeleid. 

Nico Harkes
Partner Next Vastgoed Consultancy B.V.
+31 10 217 91 10 (Werk)
+31 6 53 75 43 61 (Mobiel)
nico.harkes@nextvastgoed.nl