Bodem

De Nederlandse bodem warmt snel op - de bodemtemperatuur kan op sommige plekken 30% sneller oplopen dan de luchttemperatuur

donderdag 15 juni 2023

Door klimaatverandering stijgt niet alleen de temperatuur van de lucht, maar ook de bodem wordt warmer. Wetenschappers van Wageningen University & Research hebben onderzocht hoe de bodemtemperatuur in Nederland de komende 30 jaar kan stijgen, en welke gevolgen dat heeft voor de natuur. Een afwisselender inrichting van het landschap kan verdere bodemopwarming verminderen.

Bodem in 2050 mogelijk 3°C warmer

Een eerdere studie liet zien dat de bodemtemperatuur in het agrarisch landelijk gebied de afgelopen 40 jaar gemiddeld al met 1.5 °C is toegenomen. Dat heeft een sterk verband met de stijgende luchttemperatuur, want warmte wordt voor een deel opgeslagen in de bodem. Guido Bakema, bodemonderzoeker bij Wageningen Environmental Research: “Nieuwe berekeningen in ons onderzoek laten zien dat de bodemtemperatuur de komende 30 jaar met nog eens 1.5°C kan toenemen, ten opzichte van de eerdere berekeningen. Die zal in 2050 dan gemiddeld zo’n 3°C hoger liggen ten opzichte van 1980”.

Kale gronden warmen sneller op

Vegetatie heeft een grote invloed op de mate waarin de bodem opwarmt. Zo kan op een weinig begroeide bodem de gemiddelde bodemtemperatuur 30% sneller oplopen dan de luchttemperatuur. Daardoor droogt de bodem verder uit en ontstaat er zelfversterkend effect, met nog meer temperatuurstijging tot gevolg. Dat effect kennen we al in steden, waar zogenaamde hitte-eilanden ontstaan als gevolg van de vele kale oppervlaktes. Vegetatie helpt dit te voorkomen.

Andere inrichting van het landschap kan verdere stijging verminderen

Om verdere bodemtemperatuurstijging te verminderen, is het dus belangrijk dat de bodem beter bedekt blijft. Dat kan bereikt worden met een grotere afwisseling in het landschap, zoals heggen, hooilanden en bosjes. Een landschap met zowel zonnige als schaduwrijke plekken zal droogte en hoge bodemtemperaturen veel beter kunnen weerstaan dan grasland, en zeker dan kale akkers.

Bijdrage klimaatadaptatie

We weten natuurlijk al langer dat het platteland een lagere temperatuur heeft als de stad. Deze kennis nuanceert dit: immers als de gronden kaler zijn stijgt de temperatuur alsnog. Laten we dus vooral zorgen dat bodems met groen bedenkt zijn; anders zijn we deze hulp bij klimaatadaptatie ook nog kwijt.

Bron: https://www.wur.nl/nl/nieuws/de-nederlandse-bodem-warmt-snel-op.htm

naar nieuwsoverzicht