Bodem

Bouwwereld verder in de knel door Europese PFAS norm?

dinsdag 30 november 2021

Langere tijd domineerde berichten over PFAS de media. De laatste tijd is het angstvallig stil rondom PFAS maar de problemen zijn alles behalve opgelost. Binnenkort gaat de Tweede Kamer weer debatteren over de definitieve norm. Op dit moment zijn het vooral de waterbouwers die zich melden. Voor 23 procent van de bouwers is PFAS nog steeds van invloed op de werkzaamheden. Veel projecten zijn bewust uitgesteld in de hoop dat de definitieve handelingskader straks wordt versoepeld.

In het conceptplan staat dat de norm voor het toepassen van grond op de landbodem op 1,4 microgram blijft, voor water in diepe plassen blijft de waarde 0,8 microgram en voor bagger op de kant geldt straks de huidige 3/7/3-norm. Europese normen voor drinkwater gaan nog verder. Op 18 januari jl. is de Kamer geïnformeerd over Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA). 

Het betreft de rapporten 'Analyse bijdrage drinkwater en voedsel aan blootstelling EFSA-4 PFAS in Nederland, Rijksoverheid.nl' en advies drinkwater-richtwaarde en Biotanormen voor PFAS is vis volgens de methodiek van de Kaderrichtlijn water' van het RIVM.  Tevens heeft de kamer een rapport van Arcadis ontvangen dat gaat over PFAS in producten en afvalstromen in Nederland. Al met al wordt vooral ingezet op een aanpak bij de bron. Voor de baggerwereld helpt dat niet echt, want dat werkt lang door. Wel is de reactie van de Minister dat we de te hoge concentraties vooral moeten zien als tijdelijk, omdat het gaat om een langjarig gemiddeld (sic). Per saldo zou het geen verzwaring betekenen. Mocht het conceptplan worden ingevoerd dan gaat de bouw- en baggerwereld  weer op slot, aldus Leonie van der Voort in het vakblad Cobouw.

Volgens het RIVM, die de afgelopen jaren veel onderzoek heeft gedaan naar PFAS, is er helaas weinig ruimte voor versoepelingen. Overheden werken momenteel aan het definitieve handelingskader PFAS, dat opgenomen kan worden in de regeling Bodemkwaliteit. In 2019 stelde de minister voor Milieu en Wonen een Taskforce PFAS in, die knelpunten in het grondverzet en baggerwerk als gevolg van PFAS moet oplossen. Hopelijk komt er begin december meer duidelijkheid van de Tweede Kamer.

Scobe schreef al eerder over baggerspecie dat vrijkomt bij het onderhoud van watergangen, en dat dat één van de grootste afvalstromen is binnen waterbeheer. De vraag van Scobe was toen hoe dat circulair kan worden toegepast. Als de baggerspecie verwerkt wordt tot hoogwaardiger producten, dan kan dat een goede optie zijn. Wel zal dit niet bevorderlijk zijn voor de Levenscyclusanalyse (LCA) en maatschappelijke kosten.  Het energie verbruik en de kosten zijn nog hoog, zeker op dit moment.

Wat opvalt is dat de bouw zich nog niet echt roert. Het lijkt er op dat sector nog uit de voeten kan met de normen. Wordt het echter nog strenger, zoals Europa wil, dan zou het op een aantal plekken anders moeten en tot meer vertraging leiden.